Diyarbakır'da sır aralandı! Mezarlıkta 160 çocuk iskeleti bulundu

Diyarbakır'ın Kulp ilçesinde yürütülen arkeolojik çalışmalar, bölgenin bilinmeyen tarihine ait çarpıcı bir gerçeği gözler önüne serdi. İnkaya Mahallesi'nde, eski bir taş ocağında iki yıl boyunca süren titiz kazılar neticesinde, Bizans dönemine ait olduğu tahmin edilen toplu bir mezarlık keşfedildi. Bulunan 112 mezarın içinde, çoğunluğu bebek ve çocuklardan oluşan 162 bireye ait kemikler, bilim dünyasında büyük bir merak uyandırdı. Bu keşif, antik dönemde yaşanan bilinmeyen bir salgının ya da felaketin izlerini taşıyabileceği ihtimalini gündeme getirirken, bölgenin tarihsel dokusunu yeniden yorumlamayı gerektiriyor. Bulunan "ölü hediyeleri" ise dönemin inanç ve yaşam biçimine dair önemli ipuçları sunuyor.

GİZEMLİ KEŞFİN DETAYLARI

Diyarbakır Müze Müdürlüğü tarafından yürütülen arkeolojik kurtarma kazıları, Silvan Barajı havzasındaki kültürel mirasın korunması amacıyla 2021 yılında başlatıldı. Çalışmalar kapsamında, 2022'de ortaya çıkarılan kilise kalıntısının güneyinde, yaklaşık 500 metre uzaklıktaki eski taş ocağına odaklanıldı. Diyarbakır Müze Müdür Vekili Müjdat Gizligöl, bu alanın Roma döneminde, 3. ve 4. yüzyıllarda taş ocağı olarak kullanıldığını, ardından Bizans döneminde mezarlığa dönüştürüldüğünü belirtti. Alanın Roma dönemindeki kullanımı nedeniyle oluşan dolgu toprağın kaldırılmasıyla, taş zemine ve bu zeminin altındaki çok sayıda mezara ulaşıldı.

YÜZYILLIK SIRRI SAKLAYAN MEZARLAR

Arkeologlardan oluşan 17 uzman ve 30 işçilik ekip tarafından titizlikle yürütülen çalışmalar, 2025 yılı itibarıyla tamamlandı. Kazı ekibinin şaşkınlıkla karşıladığı bulgular arasında, bir kısmı özenle yapılmış taş sandukalardan oluşan mezarlar yer aldı. Toplamda 112 mezar tespit edilirken, mezarların içerisinde 162 bireye ait iskelet kalıntılarına ulaşıldı. Bu bireylerin 160'ının çocuk ve bebek, sadece 2'sinin ise yetişkinlere ait olması, keşfi eşsiz kılıyor. Çocukların yaş aralığının 0-9 yaş arasında olduğu belirtilirken, mezarların içerisinden çıkan döneme ait "ölü hediyeleri" de arkeologlar için büyük önem taşıyor.

BİLİMSEL ÇALIŞMALAR GELECEĞE IŞIK TUTACAK

Kazılarda bulunan kemik kalıntıları, bilimsel incelemeler için özel bir laboratuvar ortamına taşındı. Diyarbakır Müze Müdür Vekili Gizligöl, teknik ekibin kemikler üzerindeki yaş ve olası hastalık durumlarıyla ilgili bilimsel analizleri sürdürdüğünü ifade etti. Bu çalışmaların, antik döneme ait çocuk ölümlerinin nedenlerini, bölgede yaygın görülen hastalıkları veya yaşanmış olası bir felaketi aydınlatması bekleniyor. Ayrıca, yetişkinlere ait iki iskeletin kimliği ve mezarlık alanıyla olan bağlantısı da çözülmeyi bekleyen diğer sırlar arasında yer alıyor. Kazı alanında temizlik çalışmalarının sona ermesinin ardından, elde edilecek bilimsel verilerle bölgenin tarihi yeniden yazılabilir.