Bornova’dan Lizbon’a: İklim dirençli kentler için ortak adımlar

Bornova Belediyesi’nin ortak olduğu “Stormlog - Yerel Yönetim Hizmetlerinde Sürdürülebilir Su Yönetimi” projesi kapsamında, Belediye Başkanı Ömer Eşki’nin de katılımıyla Portekiz’in başkenti Lizbon’a gerçekleştirilen çalışma ziyareti, Bornova Belediye Meclisi’nde değerlendirildi. Yaşar Üniversitesi Enerji Sistemleri Mühendisliği Bölümü’nden Dr. Emrah Bıyık, Haziran Ayı Olağan Meclis Toplantısı’nda proje hakkında kapsamlı bir sunum yaptı.

LİZBON’DAN İLHAM: DOĞAYLA UYUMLU MÜHENDİSLİK ÇÖZÜMLERİ

Sunumunda, Lizbon’un 2020 yılında Avrupa Birliği tarafından "Avrupa Yeşil Başkenti" unvanıyla ödüllendirildiğini hatırlatan Dr. Bıyık, İzmir gibi sıcak bir Akdeniz kenti olan Lizbon’un iklim kriziyle mücadele kapsamında hayata geçirdiği projeleri örnek gösterdi. Isı adası etkisini azaltma, sel riskini yönetme ve suyun sürdürülebilir kullanımı gibi başlıklarda Lizbon’un yeşil altyapı, akıllı sistemler ve sosyal duyarlılıkla geliştirdiği çözümleri paylaştı.

Özellikle sel riski taşıyan bir bölgenin drenaj sistemleriyle birlikte büyük bir parka dönüştürülmesi, doğaya uyumlu kentleşmenin çarpıcı örneklerinden biri olarak sunuldu. Ayrıca, taşkın sularını Atlantik Okyanusu’na yönlendirmek amacıyla inşa edilen 5 kilometrelik yağmur suyu tünelinden ve bu suların yeşil alanlarda yeniden kullanım planlarından söz etti.

TÜRKİYE İMZASI: ELEKTRİKLİ ULAŞIMDA KARSAN ARAÇLARI

Ziyaret kapsamında Lizbon’un elektrikli toplu ulaşım sistemleri de incelendi. Dr. Bıyık, Lizbon Belediyesi’nin Türkiye’den Karsan üretimi 10’dan fazla elektrikli minibüsü filosuna dahil ettiğini ve bu araçların akıllı sistemlerle izlenerek enerji tasarrufu sağlandığını belirtti.

SOSYAL KONUTLARDA ENERJİ VERİMLİLİĞİ UYGULAMALARI

GEBA LIS konutlarını örnek gösteren Dr. Bıyık, bu projelerde enerji yoksulluğu yaşayan kesimlere yönelik yenilenebilir enerji sistemleri, ısı yalıtımı ve düşük enerji tüketimli çözümlerin uygulandığını aktardı. Lizbon’un 20 binden fazla sosyal konutta iklim dirençli yaşam alanları oluşturduğunu vurgulayarak, bu modelin Bornova için de örnek teşkil edebileceğini söyledi.

DİJİTALLEŞEN SU YÖNETİMİ VE DÖNGÜSEL EKONOMİ UYGULAMALARI

Lizbon’un karbon nötr su altyapısı hedefi doğrultusunda yürüttüğü çalışmalara değinen Dr. Bıyık; akıllı sayaçlar, dijital kaçak tespit sistemleri, su geri kazanımı ve arıtma tesislerinden enerji üretimi gibi uygulamaların büyük tasarruf sağladığını ifade etti.

İŞ BİRLİKLERİ MASADA: BÜYÜKELÇİLİK ZİYARETİ

Heyet, ziyaretin son gününde Türkiye’nin Lizbon Büyükelçisi Haldun Koç ile bir araya geldi. Görüşmede Bornova ve Lizbon arasında geliştirilebilecek iş birlikleri, AB projelerine katılım fırsatları ve kentlerin iklim direncini artırmaya yönelik stratejiler ele alındı.

"KAPSAYICI, DOĞAYLA UYUMLU VE VERİYE DAYALI YAKLAŞIM"

Ziyareti değerlendiren Dr. Emrah Bıyık, Lizbon’un başarısının dört temel paydaşın (yerel yönetim, üniversite, özel sektör ve sivil toplum) iş birliğine dayandığını vurguladı. “İklim krizi hepimizi etkiliyor. Bu nedenle herkesin ortak akılla hareket etmesi gerekiyor. Lizbon’da bunun mümkün olduğunu gördük. Bornova’da da bu iş birlikçi ve doğayla uyumlu modeli hayata geçirebiliriz,” dedi.

YERİNDE İNCELEME: LİZBON ÇALIŞMA ZİYARETİ

6-9 Mayıs 2025 tarihleri arasında gerçekleşen çalışma ziyaretine Bornova Belediyesi, Yaşar Üniversitesi ve Enerji Sistemleri Derneği ortaklık etti. Ziyaretin ana amacı; Lizbon’un iklim değişikliğine uyum stratejilerini ve su yönetimi uygulamalarını yerinde gözlemlemek, bilgi alışverişinde bulunmak ve potansiyel iş birliklerini değerlendirmekti.