Mars’tan getirilen 24,5 kiloluk göktaşı açık artırmada satışa sunulacak

Nijer’in Agadez bölgesinde Kasım 2023’te keşfedilen ve “NWA 16788” olarak adlandırılan bu göktaşı, Dünya’da şimdiye kadar tespit edilen Mars kökenli taşlar arasında en büyüğü olarak kayıtlara geçti. Müzayedeye ev sahipliği yapacak olan Sotheby’s, bu sıra dışı örneğin hem bilimsel hem de estetik değeriyle yüksek tekliflere ulaşabileceğini öngörüyor.

MARS’TAN GELEN DEVASA GÖKTAŞI BİLİMSEL MERAK UYANDIRIYOR

Yalnızca 24,5 kilogramlık ağırlığıyla değil, geçirdiği kozmik yolculuğun izleriyle de dikkat çeken NWA 16788, Mars yüzeyinde yaşanan güçlü bir asteroit çarpması sonucu uzaya fırlamış. Uzmanlar, göktaşının Dünya atmosferine girerken karşılaştığı yüksek ısı ve basıncın bazı kısımlarının cama dönüşmesine neden olduğunu belirtiyor. Dış yüzeyindeki cam benzeri katman, bu etkileyici yolculuğun fiziksel bir kanıtı olarak görülüyor.

Sotheby’s Bilim ve Doğa Tarihi Bölümü Başkan Yardımcısı Cassandra Hatton, bu taşın nadirliğini “nesillerde bir kez karşılaşılabilecek” sözleriyle ifade etti. Hatton, “Mars’ın kızıl yüzeyini temsil eden rengi, büyüklüğü ve zamanın izlerini taşıyan yapısıyla bu göktaşı, gezegenler arası teması simgeleyen eşsiz bir varlık” şeklinde konuştu.

KOLEKSİYON MU, KAMU MİRASI MI?

Göktaşının açık artırmaya çıkarılması, bilim camiasında çeşitli görüşleri de beraberinde getirdi. Edinburgh Üniversitesi’nden paleontolog Prof. Steve Brusatte, bu denli değerli bir taşın özel bir koleksiyonda değil, halkın erişimine açık bir müzede sergilenmesi gerektiğini savundu. Brusatte, “Böylesine önemli bir örneğin bir milyarderin kasasında kaybolması, insanlığın ortak mirasına büyük zarar verir” dedi.

Bu görüşe karşı çıkan Leicester Üniversitesi’nden gezegen bilimci Dr. Julia Cartwright ise özel koleksiyonların bilimsel gelişmelere katkı sunduğunu dile getirdi. “Eğer göktaşı koleksiyonculuğu olmasaydı, bu kadar zengin ve çeşitlilik gösteren örnekler elimizde olmazdı” diyen Cartwright, NWA 16788’in bilimsel iş birliklerine hâlâ açık olduğuna vurgu yaptı. Söz konusu göktaşından alınan örneklerin Çin’deki Purple Mountain Gözlemevi’nde korunduğunu da hatırlattı.

REKOR FİYAT BEKLENTİSİ

Sotheby’s, NWA 16788’in bir sonraki en büyük Mars kökenli taş parçasından yaklaşık yüzde 70 daha büyük olduğuna dikkat çekiyor. Dünya genelinde bugüne kadar yalnızca 400 civarında Mars kaynaklı göktaşı tespit edilmiş olması, bu taşın nadirliğini bir kez daha gözler önüne seriyor.

Bu tür parçaların geçmiş satışları da astronomik fiyatlara ulaşmıştı. Örneğin 2021 yılında Mars atmosferinden izler taşıyan bir göktaşı, Christie’s’te 30-50 bin dolar arası değer biçilmesine rağmen 200 bin dolara satılmıştı. Uzmanlar, NWA 16788’in bu rekoru geride bırakabileceği görüşünde.

EVRENDEN GELEN BİR HATIRA

Bilim insanları, Mars’a doğrudan fiziksel temasın henüz mümkün olmadığını ancak NWA 16788 gibi göktaşlarının bu teması dolaylı yoldan sağladığını belirtiyor. Bu tür nadir örneklerin, gezegenler arası etkileşimlere, evrenin erken dönemlerine ve Güneş Sistemi'nin oluşumuna dair paha biçilmez bilgiler sunduğu ifade ediliyor.