Yapay zeka kabusu gerçek oldu: Bu yıl 55 bin çalışan işini algoritmalara kaptırdı

İş dünyasında yıllardır konuşulan "Robotlar insanların yerini alacak mı?" sorusu, 2025 yılında ABD’de yaşanan rekor işten çıkarmalarla kesin bir yanıt buldu. ABD merkezli danışmanlık firması Challenger’ın yayımladığı son rapor, yapay zekanın işgücü piyasasını nasıl acımasızca yeniden şekillendirdiğini gözler önüne serdi.

Rapora göre, enflasyonist baskılar ve artan vergi maliyetleri altında ezilen şirketler, tasarruf etmek için en kolay yol olarak gördükleri yapay zekaya sarıldı. 2025 yılı boyunca ABD genelinde işten çıkarılanların sayısı toplamda 1,17 milyona ulaşarak, Covid-19 pandemisinin küresel ekonomiyi durma noktasına getirdiği 2020 yılından (2,2 milyon) bu yana görülen en yüksek seviyeye tırmandı. Bu devasa rakamın içinde en dikkat çeken grup ise doğrudan teknolojinin kurbanı olanlar oldu; sadece bu yıl 55 binden fazla kalifiye çalışan, işlerini yapay zeka sistemlerine devretmek zorunda kaldı.

PANDEMİDEN SONRAKİ EN BÜYÜK KRİZ: MIT 'YÜZDE 11,7' RİSKİNE DİKKAT ÇEKTİ

Raporun detayları, krizin derinliğini ortaya koyuyor. ABD’li işverenler sadece ekim ayında 153 bin, kasım ayında ise 71 binden fazla kişiyi işten çıkarırken, bu fesihlerin 6 binden fazlasında resmi gerekçe olarak "yapay zeka entegrasyonu" gösterildi. Şirketlerin bu radikal kararında akademik verilerin de etkisi büyük. Massachusetts Teknoloji Enstitüsü (MIT) tarafından yayınlanan çarpıcı bir çalışma, yapay zekanın halihazırda ABD işgücü piyasasındaki mevcut işlerin yüzde 11,7’sini tek başına yapabildiğini kanıtladı. Aynı çalışma, finans, sağlık ve profesyonel hizmetler sektörlerinde yapay zekaya geçişin şirketlere 1,2 trilyon dolara varan ücret tasarrufu sağlayacağını öngörüyor. Bu devasa maliyet avantajı, şirketlerin insan kaynağını gözden çıkarmasını hızlandıran en büyük motivasyon kaynağı oldu.

DEVLER LİGİNDE YAPRAK DÖKÜMÜ

2025 yılı, Silikon Vadisi ve ABD’nin sanayi devleri için de bir dönüm noktası oldu. Şirketler, yeniden yapılanma stratejilerinin merkezine yapay zekayı koyarak on binlerce çalışanıyla yollarını ayırdı. E-ticaret ve teknoloji devi Amazon, kaynaklarını yapay zeka yatırımlarına kaydırmak amacıyla şirket tarihindeki en büyük işten çıkarma dalgasını başlatarak 14 bin kurumsal pozisyonu iptal etti. Benzer bir tablo Microsoft cephesinde de yaşandı; şirket yıl boyunca toplam 15 bin kişiyi işten çıkarırken, temmuz ayında 9 bin pozisyonun daha kapatılacağını duyurarak toplam kaybı 24 bine taşıdı. Yazılım devi Salesforce ise yapay zeka desteğine geçişin ardından 4 bin destek personelinin işine son verdi. Teknoloji sektöründeki bu dalga, siber güvenlik firması CrowdStrike’ın iş gücünün yüzde 5’ini, insan kaynakları platformu Workday’in ise çalışanlarının yüzde 8,5’ini yapay zeka yatırımları uğruna işten çıkarmasıyla genele yayıldı. Köklü teknoloji şirketi IBM de küresel iş gücünde yüzde 1’lik bir kesintiye giderek yaklaşık 3 bin çalışanını bu dijital dönüşüm sürecinde feda etti.