İlk internet sitesi 34 yaşında! Dijital devrim böyle başladı

İngiliz bilgisayar bilimcisi Tim Berners-Lee tarafından geliştirilen ilk web sitesi, 6 Ağustos 1991'de tüm dünyanın erişimine açılarak dijital devrimin fitilini ateşledi. İsviçre’deki Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi'nde (CERN) ilk olarak 1990 yılında yayımlanan site, "World Wide Web"in (www) temelini oluşturdu.

Başlangıçta yalnızca askeri ve akademik amaçlarla kullanılan internet, kısa sürede eğitimden sağlığa, ticaretten eğlenceye kadar hayatın her alanına nüfuz etti. Günümüzde ise yapay zekâ destekli sistemler, mobil teknolojiler ve sosyal medya sayesinde internet, milyarlarca insan için vazgeçilmez bir yaşam aracına dönüştü.

TÜRKİYE'NİN İNTERNETLE TANIŞMA SÜRECİ

Dünya bu dönüşümü yaşarken, Türkiye'nin internetle tanışması da gecikmedi. 1986 yılında kurulan Türkiye Üniversite ve Araştırma Kurumları Ağı (TÜVAKA), ilk dijital iletişim adımı olarak kayda geçti. ODTÜ üzerinden 1987’de kurulan geniş alan ağı (WAN), Avrupa ve ABD'deki üniversitelerle bağlantı kurulmasını sağladı.

1991 yılında TÜBİTAK ve ODTÜ iş birliğiyle başlatılan TR-NET projesi kapsamında, 1992’de Hollanda ile ilk uluslararası test bağlantısı sağlandı. Türkiye'nin internet omurgası ise 1993'te ABD Ulusal Bilim Vakfı Ağı'na (NSFNet) bağlanarak güç kazandı. 1995’te ticari internet altyapısının ODTÜ’ye devredilmesiyle bağlantı hızı da 128 Kbps seviyesine ulaştı.

İTÜ’NÜN ÖNCÜ ROLÜ

İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ), 1990’ların başında internetin yaygınlaşmasında önemli bir rol üstlendi. 1994 yılında İTÜ Bilgi İşlem Merkezi’nde kurulan web sunucusu, akademik içeriklerin dijital ortama aktarılmasında dönüm noktası oldu. UNIX temelli e-posta altyapısı ve çeşitli ağ servisleri de yine İTÜ’nün öncülüğünde kullanıma alındı.

ULAKBİM VE TURNET İLE ALTYAPI GÜÇLENDİ

1996 yılında üniversiteler arası veri paylaşımını güçlendirmek amacıyla TÜBİTAK bünyesinde kurulan ULAKBİM, YÖK’ten devraldığı görevle akademik ağ altyapısını üstlendi. Aynı yıl başlayan TURNET projesi ise internetin ticari kullanımının önünü açtı. İnternet Servis Sağlayıcı (İSS) şirketler, üçüncü taraflara hizmet sunmaya başladı ve 1997’ye gelindiğinde İSS sayısı 80’i geçti.

Aynı dönemde medya organları çevrim içi yayınlara geçerken, bankalar internet bankacılığını, perakende firmaları ise e-ticaret hizmetlerini başlattı. Bu gelişmelerle birlikte internet, bireylerin bilgiye erişiminden ekonomiye kadar pek çok alanda hayatı köklü biçimde değiştirdi.