Dünya'ya her 44 dakikada bir sinyal gönderen kozmik cisim keşfedildi

NASA’ya ait Chandra X-ışını Teleskobu tarafından tespit edilen ASKAP J1832-0911 isimli bu kozmik nesne, şimdiye kadar gözlemlenen bilinen cisimlerden oldukça farklı özellikler taşıyor. Nesne, 44 dakikalık aralıklarla iki dakika süren bir sinyal döngüsü içinde radyo dalgalarıyla birlikte yüksek enerjili X-ışınları da yayıyor.

Bu özellik, “uzun periyotlu geçici” (LPT) olarak adlandırılan gökcismi türleri arasında hem düşük frekanslı radyo dalgaları hem de yüksek enerjili X-ışınları yayabilen ilk örnek olarak kayıtlara geçti.

Bilim dünyası, bu nesnelerin neden belirli aralıklarla “açılıp kapandığını” henüz açıklayamıyor. Araştırma ekibinin lideri, Curtin Üniversitesi’nden Zieng (Andy) Wang, “Bu gökcismi, daha önce karşılaştığımız hiçbir şeye benzemiyor” değerlendirmesinde bulundu.

RASTLANTI SONUCU KEŞFEDİLDİ

ASKAP J1832-0911’in ilk kez Avustralya’nın Wajarri bölgesinde bulunan ASKAP radyo teleskobu ile fark edildiği, ardından Chandra X-ışını teleskobunun da aynı gökcismini benzer bir periyotta gözlemlediği bildirildi.

Zieng Wang, X-ışını yayılımının tespit edilmesini “samanlıkta iğne bulmak” olarak nitelendirerek, “ASKAP gökyüzünün geniş bir kısmını tararken, Chandra çok dar bir bölgeyi inceliyor. Aynı anda aynı bölgeye odaklanmaları büyük bir şanstı” ifadelerini kullandı.

ÖLÜ YILDIZ MI, BEYAZ CÜCE Mİ?

Uzmanlar, bu nesnenin büyük olasılıkla ölü bir yıldız olduğuna inanıyor. Ancak bunun, güçlü manyetik alana sahip bir nötron yıldızı (magnetar) mı yoksa yüksek manyetizmaya sahip bir beyaz cüce mi olduğu henüz netlik kazanmadı.

Wang, mevcut teorilerin yeterli gelmediğini belirterek, “ASKAP J1832-0911 ya güçlü manyetik alanı olan bir magnetar olabilir ya da yüksek manyetizmalı bir beyaz cüce barındıran ikili yıldız sistemi olabilir. Ancak bu açıklamalar bile gözlemlediklerimizi tam olarak karşılamıyor. Bu durum, yeni fizik kuramlarının ya da yıldız evrimi modellerinin geliştirilmesine neden olabilir” şeklinde konuştu.

YENİ OLASILIKLAR GÜNDEMDE

Araştırmanın en dikkat çeken bulgularından biri, diğer LPT sınıfındaki gökcisimlerinin de X-ışını yayabiliyor olma ihtimali. Bu, benzer birçok nesnenin henüz keşfedilmemiş olabileceğine işaret ediyor.

İspanya Uzay Bilimleri Enstitüsü (ICE-CSIC) ve Katalan Uzay Çalışmaları Enstitüsü (IEEC) araştırmacısı Nanda Rea, konuyla ilgili yaptığı açıklamada, “Bu türde bir nesnenin varlığı, evrende benzer çok sayıda cismin bulunabileceğini gösteriyor” dedi.

Araştırma sonuçları, 28 Mayıs 2025 tarihinde Nature dergisinde yayımlandı.