Vücutta vida gibi ilerliyor, canlı dokuyu parçalıyor... İlk kez insanda görüldü

ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC), 4 Ağustos’ta ülkede bir insanda “Yeni Dünya vida kurdu sineği” (Cochliomyia hominivorax) enfeksiyonu tespit edildiğini duyurdu. Vakanın, El Salvador’dan dönen bir hastada ortaya çıktığı bildirildi.

Sağlık Bakanlığı yetkilileri, hastanın tedavi edildiğini ve iyileştiğini, başka kişilere veya hayvanlara bulaşma belirtisinin bulunmadığını açıkladı.

ET YİYEN LARVALAR ÖLÜMCÜL OLABİLİYOR

ABD Tarım Bakanlığı’na bağlı Hayvan ve Bitki Sağlığı Denetim Servisi (Aphis), söz konusu sineği “yıkıcı bir zararlı” olarak tanımlıyor. Yetişkin vida kurdu sinekleri, sıradan ev sineklerinden biraz iri; turuncu gözleri, metalik mavi-yeşil gövdeleri ve sırtlarında üç koyu çizgiyle ayırt ediliyor.

En büyük tehlike ise dişilerin bıraktığı yumurtalardan çıkan kurtçuklarda. Bu larvalar, sıcak kanlı hayvanların veya nadiren insanların açık yaralarına gömülerek canlı dokuyu parçalıyor. Eğer müdahale edilmezse, konakçı ağır hasar görüyor hatta ölebiliyor.

BULAŞMA ŞEKLİ

“Vida kurdu” isminin kaynağı, larvaların hareket biçimi. Açık yaralara bırakılan yumurtalardan çıkan yüzlerce kurtçuk, keskin ağız yapılarıyla dokuya vidalanır gibi ilerliyor.

Dişi sinekler özellikle sığırlar, yabani hayvanlar ve evcil hayvanlar için büyük tehdit oluşturuyor. İnsanlarda ise nadiren enfeksiyon görülüyor. CDC’ye göre, geçtiğimiz yıl Dominik Cumhuriyeti’nden dönen bir hastanın yüzü birkaç saat içinde şişmiş, yoğun ağrı ve sürekli burun kanaması yaşamıştı.

TEDAVİSİ NASIL YAPILIYOR?

Uzmanlar, bu parazitin tedavisinde tek yolun larvaların cerrahi yöntemle çıkarılması ve yaranın dezenfekte edilmesi olduğunu belirtiyor. Erken müdahaleyle vakaların ölümcül olmadan atlatılabildiği ifade ediliyor.

Açık yarası bulunan kişilerin, salgının görüldüğü bölgelerden dönüşlerinde özellikle dikkatli olmaları gerektiği vurgulanıyor.

TARİHSEL SALGINLAR

Yeni Dünya vida kurdu sineği, 1930’lu yıllarda ABD’nin güney eyaletlerinde büyük bir tehdit haline gelmişti. 1960’larda ise doğaya milyonlarca kısır erkek sinek salınarak popülasyonu yok edilmiş ve ülke tamamen temizlenmişti.

Ancak 2023’te Panama’da başlayan son salgın, Orta Amerika’dan Meksika’ya doğru ilerledi. Temmuz ayında Meksika’nın ABD sınırına 600 kilometre mesafede yeni bir vaka bildirildi. Bunun üzerine ABD Tarım Bakanlığı, Meksika’dan yapılan sığır ithalatını geçici olarak durdurdu.

ABD’nin her yıl Meksika’dan 1 milyondan fazla sığır ithal ettiği düşünüldüğünde, bu salgının sadece hayvancılığı değil, 100 milyar dolarlık ekonomik faaliyeti tehdit edebileceği değerlendiriliyor.

HALK SAĞLIĞI AÇISINDAN RİSK VAR MI?

Yetkililer, şu an için ABD’de halk sağlığını tehdit eden bir yayılım bulunmadığını, riskin “çok düşük” seviyede olduğunu vurguladı. Ancak uzmanlar, olası bir yayılma durumunda hem hayvancılık sektörünün hem de halk sağlığının ciddi tehlike altına gireceğine dikkat çekiyor.