Dünyada 40,8 milyon kişi HIV ile yaşıyor: Türkiye’de artış sürüyor

Birleşmiş Milletler ve Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre, HIV hâlâ 21. yüzyılın en uzun süren salgınlarından biri olarak görülüyor. 2024 itibarıyla dünyada 40,8 milyon kişi HIV ile yaşıyor. Yıllık yeni vaka sayısı 1,3 milyon olurken, HIV ile yaşayanların yüzde 53’ünü kadınlar ve kız çocukları oluşturuyor. Dünya genelinde 2023 yılı itibarıyla HIV nedeniyle 630 bin kişi hayatını kaybetti. Bu oran, her dakika bir kişinin HIV kaynaklı yaşamını yitirdiğini gösteriyor.i

Sağlık Bakanlığı verilerine göre, 1985 - Kasım 2024 döneminde Türkiye’de 45 bin 835 HIV pozitif, 2 bin 438 AIDS vakası kayıtlara geçti. 2024 yılında bildirilen yeni HIV vaka sayısı ise bin 527 olarak açıklandı. En çok vaka 25–34 yaş grubunda ve erkeklerde görülüyor. Uzmanlar, Türkiye’nin hâlâ “tespit aşamasında bile tıkandığını”, birçok kişinin HIV pozitif olduğunu tesadüfen öğrendiğini belirtiyor.

BULAŞ YOLLARI VE RİSK GRUPLAR

Heteroseksüel cinsel ilişki vakaların yüzde 26,8’ini oluştururken, homoseksüel ilişkiler yüzde 11,9’luk paya sahip. Anneden bebeğe geçiş ve damar içi madde kullanımı oranı yüzde 0,5 seviyesinde. En dikkat çekici oran ise yüzde 58,9 ile “bilinmeyen veya diğer yollar” olarak kaydedildi.

Uzmanlara göre HIV’in tam tedavisi bulunmuyor ancak erken tanı ve düzenli tedaviyle hastalığın ilerlemesi durdurulabiliyor. Ayrıca, toplumsal farkındalığın artırılması ve koruyucu sağlık hizmetlerinin yaygınlaştırılması, salgının kontrol altına alınması açısından kritik önemde.