DSÖ verileri paylaştı: Dünyanın en bulaşıcı hastalığı yılda 1 milyon can alıyor

Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ)verilerine göre, 2024 yılında dünya çapında 11 milyon kişi tüberküloza yakalandı. Vakaların 5,8 milyonu erkek, 3,7 milyonu kadın, 1,2 milyonu ise çocuklardan oluşuyor. Hastalık, çoğunlukla akciğerleri etkileyen bakteriler nedeniyle ortaya çıkıyor ve enfekte kişilerin öksürmesi, hapşırması ya da tükürmesiyle havadan bulaşıyor. Covid-19 pandemisi sonrası sağlık sistemlerindeki aksamalar, tüberkülozla mücadelede ciddi gerilemelere yol açsa da vakalar uzun bir aradan sonra yeniden düşüş eğilimine girdi.

KÜRESEL MÜCADELEDE FİNANSMAN KRİZİ DERİNLEŞİYOR

DSÖ, tüberkülozla mücadele için ayrılan küresel bütçenin 2020’den bu yana artmadığını bildirdi. 2024 yılında hastalığın önlenmesi, tanı ve tedavisi için yaklaşık 6 milyar dolar harcandığı belirtilirken, bu miktar 2027’ye kadar belirlenen 22 milyar dolar hedefinin oldukça gerisinde kaldı. Dünya genelindeki tüberküloz vakalarının üçte ikisi Hindistan, Endonezya, Filipinler, Çin, Pakistan, Nijerya, Kongo Demokratik Cumhuriyeti ve Bangladeş’te yoğunlaşıyor.

RİSK FAKTÖRLERİ VE TEDAVİDEKİ GELİŞMELER

Epidemiyi besleyen başlıca risk faktörleri arasında yetersiz beslenme, HIV enfeksiyonu, diyabet, sigara ve alkol bağımlılığı bulunuyor. Tüberküloz, HIV ile yaşayan bireyler arasında da en büyük ölüm nedeni olmaya devam ediyor. Tedavi başarısı oranı yüzde 68’den yüzde 71’e yükselirken, DSÖ 2000 yılından bu yana zamanında uygulanan tedaviler sayesinde 83 milyon kişinin hayatının kurtarıldığını tahmin ediyor.

Ağustos 2024 itibarıyla 63 tanı testi geliştirme aşamasında, 29 ilaç klinik denemelerde yer alıyor. İnsanlar üzerinde test edilen 18 aşı adayından 6’sı Faz 3 aşamasına ulaştı. Ancak, halen dünya genelinde yalnızca çocukluk döneminde uygulanan BCG aşısı dışında lisanslı bir tüberküloz aşısı bulunmuyor. Yetişkinler için etkili bir aşının geliştirilmesi, hastalığın seyrini değiştirebilecek en kritik adım olarak değerlendiriliyor.