Trendyol ve Hepsiburada'da satışa sunulan “Beyaz Toros” tişörtleri büyük tepki çekti: Acının simgesi pazarlanamaz

İnsan Hakları Derneği (İHD), Cumartesi Anneleri, siyasetçiler ve kayıp yakınları, “Beyaz Toros” baskılı tişörtlerin derhal satıştan kaldırılmasını talep etti. İnsan hakları savunucuları, söz konusu ürünlerin yalnızca kayıp yakınlarını değil, tüm toplumun vicdanını yaraladığını vurguladı. Açıklamalarda, 1990’lı yıllarda devletin güvenlik politikalarıyla ilişkilendirilen “Beyaz Toros”un bir moda öğesi haline getirilmesinin hafızaya saldırı anlamına geldiği belirtildi.

İHD’DEN SERT AÇIKLAMA

İHD, yaptığı açıklamada, Trendyol’da “Ötüken Online” adlı üretici tarafından satılan “Beyaz Toros” baskılı tişörtün, 1990’lı yıllarda işlenen zorla kaybetmelerin ve faili meçhul cinayetlerin simgesini ticari bir ürüne dönüştürdüğünü belirtti. Dernek, ürünün satışının geçmişte yaşanan ağır insanlık suçlarını hafife almak anlamına geldiğini vurguladı ve şunları ifade etti:

“Bu tür ürünler, binlerce insanın acısını ticarileştirmekte, insanlık suçlarını meşrulaştırmakta ve toplumsal hafızayı tahrip etmektedir. ‘Beyaz Toros’, modanın ya da mizahın konusu yapılamaz.”

Dernek, Trendyol ve ilgili firmayı ürünün derhal satıştan kaldırılması, yakınlarını kaybeden ailelerden ve kamuoyundan açıkça özür dilemeye ve insan hakları ile etik değerlere aykırı içeriklerin satışına karşı etkin denetim mekanizmaları kurmaya çağırdı.

CUMARTESİ ANNELERİ TEPKİLİ

Cumartesi Anneleri de ürünlere sert tepki gösterdi. Açıklamada, Beyaz Toros’un gözaltında kaybedilenlerin ve faili meçhul cinayetlerin simgesi olduğuna dikkat çekildi:

“İşlenen insanlık suçlarını meşrulaştırmak, suçluyu ve suçu övmek anlamına gelir. İnsanlığa karşı işlenmiş bir suçun simgesi ticaretin konusu yapılamaz, pazarlanamaz.”

SİYASETÇİLER VE SANATÇILARDAN TEPKİLER

Tepkiler insan hakları örgütleriyle sınırlı kalmadı. Eski AK Parti Milletvekili Orhan Miroğlu sosyal medyada, Beyaz Toros simgesinin geçmişteki karanlık dönemi hatırlattığını belirtti:

“Beyaz Toros! Stadyumlarda taşındı. Makam odalarında görüldü, Meclis’in önünde yakıldı ve şimdi Trendyol’da reklamı var! Tek kelimeyle korkunç.”

Eski Milli Eğitim Bakanı Hüseyin Çelik ise, bu sembolün ticaretin konusu yapılmasının vicdana, hukuka ve adalet duygusuna sığmadığını ifade etti:

“İnsan acısı üzerinden kazanç sağlamak, toplumsal yaraya tuz basmaktır. Bu saygısızlık cezasız kalmamalıdır.”

Ressam Ahmet Güneştekin de tepkisini şöyle dile getirdi:

“Beyaz Toros sadece bir araç değil; faili meçhul cinayetlerin, kaybolan sevdiklerimizin ve devlet şiddetinin kara simgesidir. Hafıza pazarlanamaz, acı marka yapılamaz, hakikat tişörte basılamaz. Trendyol’un bu ürüne alan açması iyi niyetle açıklanamaz. Derhal özür dilenmeli ve ürün kaldırılmalıdır.”