İsrail-İran gerilimi göçe neden olur mu? Türkiye sınırlarında son durum

İsrail ile İran arasında 13 Haziran'da başlayan çatışmalar, kamuoyunda İran’dan Türkiye’ye büyük bir göç dalgası yaşanabileceği yönünde endişelere yol açtı. Sosyal medyada Suriye iç savaşı dönemindeki göç hareketleriyle kıyaslamalar yapılırken, resmi kaynaklar ve uzmanlar mevcut durumda böyle bir kitlesel hareketin söz konusu olmadığını belirtti.

GÖÇ İDARESİ VE UZMANLAR: ŞU ANDA GÖÇ DALGASI YOK

Göç İdaresi Başkanlığı, İran’dan Türkiye’ye yönelik bir göç dalgasının başladığına dair iddiaları kesin bir dille yalanladı. BBC Türkçe’ye konuşan yerel kaynaklar da sınırda olağanüstü bir hareketlilik yaşanmadığını bildiriyor. Uzmanlar, olası göç hareketinin ancak büyük çaplı bir savaş ya da iç karışıklık durumunda gündeme gelebileceğini belirtiyor.

İltica ve Göç Araştırmaları Merkezi (İGAM) Başkanı Metin Çorabatır, şu an yaşanan hareketliliğin aslında İranlıların Türkiye'den ülkelerine dönme çabasından kaynaklandığını ifade etti. Çorabatır, “Şu anda Türkiye’ye değil, İran’a dönüş hareketi var” dedi.

VİZE MUAFİYETİ VE GEÇİCİ GİRİŞLER

Türkiye ile İran arasında vize muafiyeti bulunduğundan, İran vatandaşları Türkiye’ye 90 güne kadar vizesiz giriş yapabiliyor. Göç uzmanı Doç. Dr. Didem Danış, bu nedenle kısa süreli güvenlik gerekçeli geçici girişlerin mümkün olduğunu, ancak bunun kitlesel ve kalıcı bir sığınma dalgasına dönüşmesini beklemediğini ifade etti.

SOSYOLOJİK YAPI VE OLASI SENARYOLAR

Uzmanlar, olası bir büyük göç dalgasının Suriyeli göçmenlerden farklı dinamikler taşıyacağını belirtiyor. Marmara Üniversitesi’nden Prof. Dr. Mehmet Fatih Aysan, İranlıların daha eğitimli ve kültürel açıdan Türkiye’ye daha yakın bir nüfus olduğunu söyledi. Ayrıca büyük bir göç hareketinin sadece İranlıları değil, İran’da yaşayan Afgan ve Pakistanlı göçmenleri de içerebileceğine dikkat çekti.

TÜRKİYE'DE KAÇ İRANLI YAŞIYOR?

İçişleri Bakanlığı verilerine göre, Türkiye’de ikamet izniyle bulunan İranlı sayısı yaklaşık 75 bin. Bu kişilerin ağırlıklı olarak İstanbul, Denizli ve İzmir gibi kentleri tercih ettiği belirtiliyor. 2025 yılı içerisinde 3 bin 168 İranlı düzensiz göçmen Türkiye sınırlarında yakalandı.

ŞİMDİLİK KİTLESEL GÖÇ BEKLENMİYOR

Uzmanlar, çatışmaların büyümesi ya da İran içinde rejim kaynaklı baskıların artması durumunda göç hareketlerinin yaşanabileceğini, ancak şu an böyle bir tablo olmadığını vurguluyor. Türkiye'nin Suriye göçünden edindiği tecrübeyle olası bir senaryoya karşı hazırlıklı olduğu da kaydediliyor.