Anayasa Mahkemesi'nden Basın İlan Kurumu'nun ilan kesme yetkisine iptal

Anayasa Mahkemesi (AYM), Basın İlan Kurumu'nun (BİK) gazetelere, dergilere ve internet haber sitelerine resmi ilan ve reklam kesme cezası verme yetkisine ilişkin kanun hükmünü Anayasa'ya aykırı bularak iptal etti. Yüksek Mahkeme, Basın İlan Kurumu Teşkiline Dair Kanun'un 49. maddesinde öngörülen yaptırımın, ceza gerektiren fiillerin ve ceza miktarlarının çerçevesini çizmeyerek, "belirli bir açıklık ve kesinlikte olan bir kural niteliği taşımadığı" gerekçesiyle kanunilik ilkesini ihlal ettiğine hükmetti.

MUĞLAKLIK VE SINIRSIZ YETKİ

Resmi Gazete'de yayımlanan karara göre, AYM, itiraz konusu kuralda, gazete, dergi ve internet sitelerinin hangi eylem ve işlemlerinin yaptırım gerektireceğinin, öngörülen cezanın hangi sürelerle ve ne ölçüde uygulanabileceğinin açıkça belirtilmediğini vurguladı. Gerekçede, Kanun'a yapılan genel bir atıfla Kurum'a bu eylemleri belirleme konusunda geniş ve sınırsız bir takdir yetkisi verildiği, bunun ise hukuki öngörülebilirlik ilkesine aykırı olduğu ifade edildi.

YEREL MAHKEME BAŞVURUSUYLA GÜNDEME GELDİ

Karar, Gazeteciler Cemiyeti'nin BİK'in resmi ilan kesme cezalarına karşı açtığı davaya bakan Bakırköy 9. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin, ilgili kanun hükmünün Anayasa'ya aykırı olduğu kanaatiyle AYM'ye başvurması üzerine alındı. Başvuru kararında, yaptırım ve ceza öngören kuralların açıklık ve kesinlikten uzak olduğu, ölçülülük ilkesinin gözetilmediği ve Anayasa'nın temel maddelerine (13, 26, 28 ve 29. maddeleri) aykırılık teşkil ettiği ileri sürülmüştü.

AYM'NİN ÖNCEKİ İHLAL KARARI HATIRLATILDI

AYM, kararında daha önce bireysel başvuru kapsamında verdiği "Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.Ş. ve diğerleri" kararını hatırlatarak, "Bu kararda, ancak basın özgürlüğüne müdahale niteliği taşıyan kanuni düzenlemelerin olabildiğince dar bir uygulama alanına izin verecek şekilde tasarlanması ve her bir kuralın tartışmaya izin vermeyecek şekilde açık ve net ifadelerle ele alınarak düzenlenmesi gerektiği belirtilmiş ve bu güvenceleri karşılamayan kurala ilişkin yapısal sorunun çözümü için Türkiye Büyük Millet Meclisine bildirimde bulunulmuştur. İtiraz konusu kurala ilişkin olarak anılan karardan ayrılmayı gerektirir bir durum bulunmamaktadır" denildi.

YARGI YOLUNUN KAPATILMASINA DA İPTAL

Yüksek Mahkeme, Kanun'un bir başka hükmü olan, Kurum kararlarına karşı yapılan itiraz üzerine basit yargılama usulü kapsamında verilen kararın "kesin" olduğunu düzenleyen kuralı da iptal etti. AYM, bu hükmün de "hükmün denetlenmesini talep etme hakkına sınırlama getirdiği" gerekçesiyle Anayasa'ya aykırı olduğuna karar verdi.