7.4'lük deprem tehlikesi kapıda mı? Prof. Sinan Özeren: Marmara'nın altı hareketli

Türkiye'nin deprem riski yüksek bölgelerinde yer alan aktif fay hatları, gelişmiş uydu sistemleri ve deniz altı sismik teknolojilerle sürekli takip ediliyor. Uzmanlar, özellikle Marmara Denizi'nden geçen Kuzey Anadolu Fayı'nın kritik bir gerilim altında olduğunu söylüyor.

KARADAKİ HAREKETLER GPS VE İNSAR İLE İZLENİYOR

İTÜ Avrasya Yer Bilimleri Enstitüsü'nden Prof. Dr. Sinan Özeren, Türkiye'de fayların izlenmesinde iki temel teknolojiye dikkat çekiyor:

GPS Tabanlı Yer İstasyonları: Cep telefonlarında kullanılan GPS'in çok daha hassas versiyonları olan bu sistemler, yere sabitlenmiş şekilde çalışıyor ve milimetrelik hareketleri bile ölçebiliyor.

Yapay Açıklıklı Radar (İnSAR): Bu uydu sistemi, daha geniş alanlardaki yer kabuğu hareketlerini gözlemleyerek, yüzeydeki değişimleri haritalandırıyor. Nokta bazında hassasiyeti düşük olsa da, kapsamlı analizler sunabiliyor.

MARMARA DENİZİ'NDE DENİZ ALTI GÖZLEMİ ŞART

Karada etkili olan uydu teknolojileri, su altında sınırlı kalıyor. Bu nedenle Marmara Denizi gibi deniz altından geçen fay hatlarının izlenmesinde farklı yöntemler kullanılıyor.

Akustik Ölçüm Sistemleri ve

Sismik Yansıma Teknikleri, deniz tabanının "tomografisini" çekerek fayların yapısını açığa çıkarıyor.

Ekonomim'in haberine göre; bu yöntemlerle elde edilen veriler, Marmara’daki fayın kilitli olduğunu ve büyük bir deprem potansiyeli taşıdığını ortaya koyuyor. 2019’da Nature dergisinde yayımlanan bir çalışmada, bu bölgede 7.1 ila 7.4 büyüklüğünde bir depremin beklenebileceği kaydedilmişti.

TARİHİ DEPREMLERİN İZİNİ PALEOSİSMOLOJİ SÜRÜYOR

Modern ölçüm araçlarının olmadığı dönemlerdeki depremlere ilişkin bilgiler ise paleosismoloji bilimiyle elde ediliyor.

Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi'nden Dr. Yasemin Korkusuz Öztürk, geçmiş depremleri anlamak için fay zonlarında hendek kazıldığını, sediment tabakalarının analiz edildiğini ve bazen deniz dibinden örnek alındığını ifade etti.

FAY HATLARINI KİMLER TAKİP EDİYOR?

Fay izleme süreci, farklı disiplinlerden uzmanların ortak çalışmasıyla yürütülüyor:

Sismologlar, depremin oluş anındaki dalgaları analiz ediyor.
Jeofizik mühendisleri, yer altının fiziksel yapısını yorumlayarak fay hatlarının yerini belirliyor.
Harita mühendisleri, yüzey deformasyonlarını ve fay zonlarını haritalandırıyor.
Türkiye’de bu veriler, başta Kandilli Rasathanesi olmak üzere birçok kurumun kurduğu sismometre ağları üzerinden anlık olarak toplanıyor ve analiz ediliyor.