Türkiye 2030’a kadar su fakiri olabilir: BM’den kritik kuraklık uyarısı

Birleşmiş Milletler’in “Dünyadaki Kuraklık Noktaları 2023-2025” başlıklı raporu, Türkiye için çarpıcı uyarılarla dolu. Rapora göre Türkiye, hızla “su fakiri” ülkeler arasına girme riski taşıyor. Artan sıcaklıklar, azalan yağışlar ve hızla tükenen yeraltı su kaynakları, tarım ve içme suyu açısından tehlike çanlarının çaldığını gösteriyor.

AKDENİZ HAVZASI RİSK ALTINDA

Gazete Oksijen'in haberine göre, küresel ısınmanın etkileriyle kuraklığın en yoğun yaşandığı bölgelerden biri Akdeniz havzası. Türkiye’nin de içinde yer aldığı bu bölgede sıcaklıkların 2100’e kadar 3 ila 5 derece artması bekleniyor. Uzmanlara göre her 2 derecelik artış, su kaynaklarında yüzde 15’e varan azalmaya yol açabilir. Bu durum, Türkiye’nin güneyiyle birlikte Fas, Cezayir, Tunus ve İspanya gibi ülkelerde de çölleşmeye neden olabilir.

YERALTI SUYU HIZLA TÜKENİYOR

Türkiye’de 2023 yılı, yağış açısından uzun yıllar ortalamasına göre yüzde 6 daha kurak geçti. Ancak bazı bölgelerde fark çok daha büyük: Hatay’da yüzde 55, Marmara’da yüzde 25’e kadar düşüş kaydedildi. Özellikle Konya başta olmak üzere Aksaray, Karaman, Ankara, Niğde ve Sakarya gibi illerde yeraltı suları kritik düzeyde azalıyor. Konya’da yeraltı suyu her yıl yaklaşık 2 metre düşerken, 500 milyon metreküplük su açığı oluşmuş durumda. Bu da yeni obrukların ortaya çıkmasına neden oluyor.

TARIMDA VERİM DÜŞÜYOR, KRİZ DERİNLEŞİYOR

Türkiye’de suyun yüzde 75’i tarımsal sulamada kullanılıyor. Ancak son iki yıldır etkili olan kuraklık, tarımsal üretimde ciddi kayıplara yol açtı. Çiftçiler sulama yöntemlerini değiştirse de 2024’te üretim yüzde 5 oranında geriledi. Uzmanlara göre mevcut eğilim sürerse, ülke nüfusunun yarısı ve tarım arazilerinin yüzde 80’i su sıkıntısıyla karşı karşıya kalabilir.

SU FAKİRİ OLMA YOLUNDA

OECD verilerine göre Türkiye, hâlihazırda “su stresi” yaşayan ülkelerden biri. Su zengini ülkelerde kişi başına düşen yıllık su miktarı 10 bin metreküp iken, Türkiye’de bu oran 1350 metreküple sınırlı. BM raporuna göre bu rakam 2030’a kadar 1000 metreküpün altına düşebilir. Bu da Türkiye’yi resmen “su fakiri” ülkeler listesine sokacak.

DAHA AĞIR KRİZLER KAPIDA

Birleşmiş Milletler raporunun Türkiye bölümü, “Su stresi, tarımsal kırılganlık, yeraltı sularının tükenmesi ve kentleşme baskıları nedeniyle Türkiye gelecekte çok daha ağır krizlerle karşı karşıya kalabilir” ifadeleriyle sona eriyor. Avrupa Kuraklık Gözlemevi’nin son verilerine göre ise Türkiye’nin büyük kısmında kuraklık riski uyarı seviyesinde, bazı bölgelerde ise alarm seviyesine ulaştı.

UZMANLAR NE DİYOR?

Uzmanlar, iklimsel etkilerle birlikte tarımsal politikaların da gözden geçirilmesi gerektiğini vurguluyor. Aksi takdirde hem içme suyu hem gıda kriziyle karşı karşıya kalınabileceği belirtiliyor. Ayrıca yerel yönetimlerin yağmur suyu hasadı, gece sulama ve tasarruflu sulama sistemlerine daha fazla yönelmesi gerektiği vurgulanıyor.