Marmara Denizi'nde köpek balıkları neden kıyıya yöneldi?

14 Temmuz Dünya Köpek Balığı Farkındalık Günü'nde WWF-Türkiye Kıkırdaklı Balıklar Danışmanı Dr. Hakan Kabasakal, Marmara Denizi'nde derinleşen oksijen yetersizliğine dikkat çekti. Özellikle köpek balıkları, vatozlar ve kemane balıkları gibi yüksek oksijen ihtiyacı olan türlerin kıyıya göç ettiğini belirten Kabasakal, bu durumun deniz ekosistemi açısından kritik bir alarm olduğunu söyledi.

“DERİNLİKLERDE OKSİJEN SIFIRA YAKIN”

Kabasakal’a göre Marmara’nın 100 metre altındaki oksijen seviyesi 1 mg/L’ye, bazı bölgelerde ise sıfıra kadar düşmüş durumda. Bu seviyelerde yaşamak mümkün olmadığı için kıkırdaklı balıklar daha oksijenli sığ bölgelere yöneliyor. Ancak bu da çözüm değil; kıyılarda yoğun balıkçılık baskısı onları daha büyük bir tehlikeyle karşı karşıya bırakıyor.

“KÖPEK BALIKLARI İNSANLAR İÇİN TEHDİT DEĞİL”

Kabasakal, kıyılarda görülen köpek balığı türlerinin insanlara zarar vermeyen, ürkek ve nispeten küçük türler olduğunu vurguladı. “Büyük beyaz gibi saldırgan türler 40 yıl önce Marmara’yı terk etti” diyen uzman, medyada yaratılan korkunun bilimsel temeli olmadığını belirtti.

KIYILARDAKİ ARTIŞ DÜŞÜŞE DÖNDÜ

WWF-Türkiye’nin üç yıllık araştırmasına göre, ilk iki yılda kıyılarda artan kıkırdaklı balık sayısı 2024 itibarıyla dramatik biçimde düşmüş durumda. Bu düşüş, kıyılardaki oksijen seviyelerinin de bozulduğunu ve ekosistemin her yönüyle çökmeye başladığını gösteriyor.

AŞIRI AVCILIK, KİRLİLİK VE İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ ÖLDÜRÜYOR

Dünya genelinde 1.282 kıkırdaklı balık türünden üçte biri yok olma tehdidiyle karşı karşıya. En büyük neden: Aşırı avcılık. Bunu habitat kaybı, iklim değişikliği ve kirlilik izliyor. Kabasakal, bu türlerin besin zincirinin üst halkasında yer alması nedeniyle, yok oluşlarının deniz ekosistemini çökertme riski taşıdığını vurguluyor.

VATANDAŞ BİLİMİYLE TÜR TAKİBİ: “GÖZÜM DOĞADA”

WWF-Türkiye’nin geliştirdiği “Gözüm Doğada” mobil uygulaması sayesinde vatandaşlar da köpek balığı gibi türleri kaydederek bilimsel çalışmalara katkı sunabiliyor. Kabasakal, 9 bin kilometrelik kıyı şeridinde bu tür gözlemlerin bilimsel veriyi zenginleştirdiğini söyledi.

MEDYANIN YANILTICI ETKİSİNE UYARI

Kabasakal ayrıca sinema ve medya kaynaklı “köpek balığı saldırısı” korkusunun Türkiye’de bilimsel karşılığı olmadığını belirtti. Yakında bu konuda yeni bir araştırmayı kamuoyuyla paylaşacaklarını da duyurarak, “Köpek balıkları denizlerin gizli kahramanlarıdır” dedi.