Sağlık ve Tarım Bakanlığı’ndan gıda zehirlenmelerine karşı uyarı

Son haftalarda Türkiye’nin farklı illerinde artan gıda zehirlenmesi vakaları sonrası Tarım ve Orman Bakanlığı ile Sağlık Bakanlığı, vatandaşları uyardı. Yetkililer, özellikle doğadan rastgele toplanan zehirli bitkiler ve toplu yemek organizasyonlarında hazırlanan gıdaların, vakalardaki artışta etkili olduğunu belirtti.

Uzmanlar, görünüşte zararsız görünen bazı bitkilerin sinir sistemine zarar veren toksinler içerdiğini, kısa sürede görme kaybı, bilinç bulanıklığı ve solunum yetmezliği gibi ciddi tablolara yol açabileceğini vurguluyor. Bakanlıklar, etiketsiz, menşei belirsiz ve kayıt dışı ürünlerin tüketilmesinin ciddi sağlık riskleri taşıdığını ifade ediyor. Özellikle internet ve sosyal medya üzerinden satılan “organik” veya “ev yapımı” ürünlerde denetim dışı riskler bulunuyor.

TOPLU YEMEKLERDE RİSK ARTIYOR

Düğünler, mevlitler, taziye yemekleri ve yurtlarda verilen toplu yemekler, son dönemdeki gıda zehirlenmesi vakalarının odak noktası oldu. Uzmanlar, tek tencerede pişirilen yemeklerin uzun süre bekletilmesi, uygunsuz taşıma koşulları, çapraz bulaşma ve yetersiz hijyenin bu vakalarda öne çıktığını bildiriyor.

DENETİMLER SIKLAŞTI, YAPTIRIMLAR ARTIRILDI

Tarım ve Orman Bakanlığı, 81 ilde yürüttüğü denetimlerde toplu tüketim yerlerinin kayıt ve onay durumlarını, hijyen koşullarını ve gıda muhafaza sıcaklıklarını düzenli olarak kontrol ediyor. 2025’te yapılan 1 milyon 103 bin 52 denetimde, uygunsuzluk tespit edilen işletmelere 25 bin 749 idari para cezası uygulandı, 2,2 milyar TL’ye yakın yaptırım kararı alındı ve 495 işletme hakkında suç duyurusunda bulunuldu.

İstanbul’da 135 bin 717 gıda işletmesinde 192 bin 148 resmi kontrol yapılırken, 8 bin 26 işletmeye idari para cezası kesildi ve 79 dosya savcılığa iletildi. Beşiktaş-Ortaköy’de 138 işletmede ise 202 resmi kontrol gerçekleştirildi.

ÇALIŞMALAR SÜRÜYOR

Bakanlık, tüketicilerin gıda okuryazarlığını artırmak için sosyal medya kampanyaları, okul eğitimleri ve işletme bilgilendirme faaliyetleri yürütüyor. Türkiye, Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi’nin #Safe2Eat kampanyasına da katılım sağladı.

“ERKEN BİLDİRİM PROGRAMI” İLE SALGINLAR TAKİP EDİLİYOR

Sağlık Bakanlığı, il sağlık müdürlükleriyle birlikte yürüttüğü “Gıda Kaynaklı Zehirlenmelerde Erken Bildirim Programı” sayesinde olası salgınları hızla izliyor. Şikâyetler üzerine alınan numuneler Halk Sağlığı Laboratuvarlarında inceleniyor, uygunsuzluk tespit edilirse eş zamanlı olarak savcılık ve ilgili kurumlara bildiriliyor.

VATANDAŞLARA ÖNEMLİ UYARILAR

Toplu gıda zehirlenmesi olaylarının ardından uzmanlar, özellikle sıcak yemek tüketimi ve hijyen konusunda vatandaşlara önemli uyarılarda bulundu. Yetkililer, yemeklerin pişirildikten sonra mümkün olan en kısa sürede tüketilmesi gerektiğini, oda sıcaklığında uzun süre bekletilen gıdaların ciddi sağlık riski oluşturduğunu belirtti.

Sıcak servis edilecek yemeklerin 65°C’nin altına düşmemesi gerektiği belirtilirken, bu sıcaklıkta 3 saatten fazla bekletilen ürünlerin risk taşıdığı ifade edildi. Toplu yemek hizmeti sunan firmaların Tarım ve Orman Bakanlığı İşletme Kayıt Belgesi kontrol edilmeden tercih edilmemesi gerektiği de hatırlatıldı.

Çapraz bulaşmaya dikkat çeken uzmanlar, çiğ ve pişmiş ürünlerin aynı ekipmanla hazırlanmasının tehlike oluşturduğunu belirtti. Taşıma sırasında et, pilav ve salataların kapalı kaplarda muhafaza edilmesi gerektiği ifade edildi.

Kullanılan suyun güvenli olması da başka bir önemli nokta. İçme suyu standartlarına uygun olmayan kuyu veya tanker sularının analiz raporu olmadan kullanılmaması gerektiği belirtildi.

Artan yemeklerin ertesi gün ısıtılarak servis edilmesi kesinlikle önerilmiyor. Ayrıca bulantı, karın ağrısı ve halsizlik gibi zehirlenme belirtileri gösteren kişilerin vakit kaybetmeden 112 Acil Sağlık hattına yönlendirilmesi gerekiyor.