Pandemi sonrası çocukların mutluluğu azaldı: Araştırmalar sosyoekonomik eşitsizliklere dikkat çekti

İstanbul Bilgi Üniversitesi tarafından TÜBİTAK desteğiyle yürütülen “Krizler Çağında Çocuk Olmak: Türkiye’de Pandemi Sonrasında Çocukların İyi Olma Halini Yeniden Düşünmek” başlıklı araştırma, 29 ilde 1500 hanede yapılan anketler ve derinlemesine görüşmelerle çocukların yaşam koşullarını inceledi.

Araştırma, pandemi sonrası çocukların mutluluk oranındaki düşüşe ve eşitsizliklere dikkat çekiyor.

ÇOCUKLARIN MUTLULUK ORANI DÜŞÜK

Araştırmaya göre, çocukların sadece yüzde 47’si kendini mutlu hissediyor. Düşük sosyoekonomik statüde bu oran yüzde 33’e düşerken, yüksek sosyoekonomik grupta yüzde 64’e ulaşıyor. Bu sonuç, ailelerin ekonomik düzeyinin çocukların mutluluğu üzerindeki doğrudan etkisini gösteriyor.

ÇOCUK İŞÇİLİĞİ VE EKONOMİK KAYGILAR

Çocukların dörtte üçü ekonomik sorunlar ve aile bireylerinden birine bir şey olacağı korkusu taşıyor. Görüşülen çocukların yüzde 11’i çalışmak zorunda kalırken, düşük sosyoekonomik statüde bu oran yüzde 18’e kadar çıkıyor. Çocuklar haftada 8-11 saat çalışarak genellikle 2000 TL'nin altında gelir elde ediyor.

EĞİTİMDE EŞİTSİZLİK

Eğitimde de ciddi eşitsizlikler görülüyor. Düşük sosyoekonomik statüye sahip çocukların yüzde 23’ü kalabalık sınıflar ve yetersiz çalışma ortamı nedeniyle ders öğrenemediklerini ifade ederken, bu oran yüksek statüde yüzde 8’e düşüyor. Eğitimine ara veren çocukların yalnızca yüzde 13’ü tekrar okula dönmeyi planlıyor.

TOPLUMSAL CİNSİYET EŞİTSİZLİĞİ

Ev içindeki iş yükü kız çocuklarının omuzlarına yükleniyor. Kız çocuklarının yüzde 79’u sofra kurup kaldırırken, yüzde 50’si bulaşık yıkıyor ve yüzde 26’sı yemek yapıyor. Bu oranlar erkek çocuklarında oldukça düşük seviyelerde.

ÇOCUKLARIN EN BÜYÜK KAYGILARI

Çocukların yüzde 53’ü doğal afetleri en büyük tehdit olarak görürken, işsizlik (%49) ve yoksulluk (%45) diğer önemli endişeler arasında yer alıyor. Salgın hastalıklar ise yüzde 33 ile dördüncü sırada geliyor.

DİJİTAL DÜNYANIN RİSKLERİ VE FIRSATLARI

Çocukların yüzde 80’i dijital araçlarda gizlilik ayarlarını yapabildiğini belirtirken, yüzde 14’ü siber zorbalık ve tacize maruz kalıyor. Bununla birlikte dijital araçlar, çocuklar tarafından fırsatlar sunan bir alan olarak da değerlendiriliyor.

ARAŞTIRMACILARIN ÖNERİLERİ

Proje Koordinatörü Prof. Dr. Pınar Uyan Semerci, eğitimdeki sınav baskısının çocukların iyi olma halini olumsuz etkilediğini vurguladı. “Eğitim ortamlarının güvenilir ve destekleyici olması büyük önem taşıyor,” diyen Semerci, sınav baskısının azaltılması gerektiğini belirtti.

Prof. Dr. Emre Erdoğan, sosyoekonomik eşitsizliklerin çocukların mutluluğunu derinden etkilediğine dikkat çekerek şunları söyledi:

“Eşitsizlik, çocukların yaşam olanaklarını kısıtlıyor. Daha iyi eğitim olanaklarına sahip ailelerde büyüyen çocuklar daha korunaklı ve mutlu bir yaşam sürüyor.”

Araştırmacı Gözde Durmuş ise çocukların görüşlerini politika oluşturma süreçlerine dahil etmenin önemine vurgu yaptı.