Savaştaki Ukrayna'nın parası Türk lirası ile eşit hale geldi: Uzmanlar nedenini böyle açıkladı

Ekonomideki bozulma, uzun süredir yapısal sorunlarla birleşerek kriz boyutuna ulaştı. Tek adam yönetimine geçilmesiyle birlikte artan enflasyon, döviz kuru ve kamu borcu; Türk lirasının değerini ciddi biçimde eritti. Dövizdeki yükseliş, temel tüketim maddelerinden hizmet sektörüne kadar tüm fiyatlara zam olarak yansırken, yurttaşın alım gücü de dramatik biçimde azaldı.

22 YILLIK EKONOMİ POLİTİKASI ELEŞTİRİLİYOR

AKP iktidarının 22 yıllık ekonomi politikaları da sert eleştirilere hedef oluyor. Üretim tesislerinin satılması, tarım ve sanayiye yönelik yeterli teşviklerin verilmemesi Türkiye'yi dışa bağımlı hale getirdi. Bu yapısal zafiyet, Ukrayna gibi savaşın pençesindeki bir ülkenin para biriminin Türk lirasını geçmesiyle yeniden gündeme geldi.

GRİVNA, 11 YILDA %659 DEĞER KAZANDI

2014'te 1 Grivna 0.1265 TL değerindeyken, bugün 1 Grivna 0.96 TL seviyelerine yükseldi. Grivna, Türk lirası karşısında 11 yılda %659 oranında değer kazandı. Son 5 yılda bu artış %287, son 1 yılda %20 ve 2025 başından bu yana %15 oldu.

TL, GRİVNA KARŞISINDA %72 ERİYDİ

Türk lirasının değer kaybı da dikkat çekici seviyelere ulaştı. 11 yıllık süreçte Grivna karşısında %72 eriyen lira, son 5 yılda %73, son 1 yılda %15 ve bu yıl içinde %11 değer kaybı yaşadı.

TÜRKİYE, TEMEL ÜRÜNLERDE DIŞA BAĞIMLI

Türkiye'nin Ukrayna'dan ithal ettiği ürünler arasında hububat, yağlı tohumlar, yem, hayvansal-bitkisel yağlar, plastik mamuller, demir-çelik ve ahşap ürünler yer alıyor. Bu da Türkiye'nin temel ihtiyaçlarda dahi dışa bağımlı hale geldiğini, Ukrayna ekonomisine döviz transferinin sürdüğünü gösteriyor.

REZERV SATIŞLARI KASAYI BOŞALTTI

2023 seçimleri öncesi ve 19 Mart 2025’te yaşanan siyasi gelişmeler sonrasında dövizi tutmak için yapılan yoğun rezerv satışları Merkez Bankası rezervlerinin tükenmesine neden oldu. Ekonomide sıcak para arayışları artarken, döngüsel bir "doldur-boşalt" modeli oluştu.

EKONOMİST OĞUZ DEMİR: "TÜRKİYE'NİN KRONİK HASTALIĞI DÖVİZ AÇIĞI"

Ekonomist Oğuz Demir, Türk lirasının Grivna karşısında gerilemesine ilişkin yaptığı açıklamada, "Grivna değer kazanmadı, Türk lirası değer kaybetti" dedi. Türkiye'nin kronikleşmiş döviz açığına dikkat çeken Demir, sıcak para girişine bağlı kırılganlıkların sürdüğünü söyledi:

“Yabancı para girince TL değer kazanıyor, çıkınca değer kaybediyor.”

Demir, yabancı yatırımcının siyasi istikrarsızlık ve hukuk güvensizliği nedeniyle Türkiye'den çıktığını vurguladı.

MUSTAFA SÖNMEZ: "19 MART’TAKİ REZERV DÜŞÜŞÜ KRİTİK"

Ekonomist Mustafa Sönmez ise dış destek eksikliğine işaret ederek, Ukrayna'nın Batı'dan ciddi finansal destek aldığını belirtti.

“Türkiye’de hem cari açık büyüyor hem rezerv kaybı yaşanıyor. 19 Mart’taki siyasi müdahale sonrası çok ciddi bir döviz çıkışı oldu. Türkiye ekonomisi sağlam değil, kırılgan. Yeni bir politik krizde yeniden döviz çıkışı yaşanabilir.”

AFRİKA PARA BİRİMLERİ BİLE TL'Yİ GEÇTİ

Türk lirası yalnızca Grivna karşısında değil, birçok Afrika para birimi karşısında da ciddi değer kaybı yaşadı:

1 Botsvana Pulası = 3.01 TL
1 Gana Cedisi = 3.86 TL
1 Fas Dirhemi = 4.45 TL
1 Libya Dinarı = 7.42 TL