Kripto varlıklara vergi hazırlığı: Üç model üzerinde çalışılıyor

Türkiye’de milyonlarca kullanıcının aktif olduğu kripto varlık piyasasının vergi sistemine entegre edilmesi hedefleniyor. Henüz yasal çerçevesi netleşmeyen bu alanda, işlem vergisi, gelir vergisi ve Katma Değer Vergisi (KDV) gibi farklı vergilendirme yöntemleri gündemde. Bu modellerin temel hedefi ise hem sermaye hareketlerini daha izlenebilir kılmak hem de vergiye tabi olmayan kazançların önüne geçmek.

İŞLEM VERGİSİ MODELİ

Dünya Gazetesi'nin aktardığına göre, değerlendirilen ilk modelde kripto varlık alım-satım işlemlerinden çok düşük oranlarda otomatik vergi kesintisi yapılması planlanıyor. Geçmişte Türkiye’de uygulanan on binde 4’lük işlem vergisine benzer şekilde, kripto piyasası için yüzde 0,02 oranında bir kesinti gündemde. Bu yöntemin, düşük oranlarla dahi yüksek bütçe katkısı sağlayabileceği belirtiliyor.

GELİR VERGİSİ YAKLAŞIMI

İkinci seçenek ise, kripto kazançlarının ticari kazanç ya da değer artış kazancı olarak sınıflandırılarak gelir vergisine tabi tutulması yönünde. Ancak işlem bazında kazancın ne zaman ve ne şekilde oluştuğunun belirlenmesindeki teknik güçlükler, bu yöntemin uygulama açısından bazı zorluklar doğurabileceğini gösteriyor. Uzmanlar, bu modelin sağlıklı işlemesi için cüzdanlar arası veri bütünlüğünün sağlanması ve işlem geçmişinin daha şeffaf hale getirilmesi gerektiğini vurguluyor.

DÜZENLİ ALIM-SATIM YAPANLAR HEDEFTE

Üçüncü modelde ise, düzenli şekilde kripto varlık alım-satımı yapan kişilerin KDV mükellefi olarak tanımlanması düşünülüyor. Bu noktada Sermaye Piyasası Kurulu’nun (SPK) kripto varlıkları "gayrimaddi hak" olarak değerlendirmesi, vergi rejimi açısından önemli bir referans noktası oluşturuyor. Böylece telif ve lisans gelirlerinde uygulanan KDV sisteminin, kripto işlemlerine de uyarlanması mümkün hale gelebilir.

YASAL ALTYAPI GELİŞİRKEN, TEKNİK ZORLUKLAR SÜRÜYOR

SPK’nın kripto hizmet sağlayıcıları için yaptığı düzenlemeler, vergilendirme altyapısı açısından bir temel teşkil etse de mevcut mevzuat halen birçok boşluk içeriyor. Blokzincir teknolojisinin sağladığı yüksek izlenebilirlik ile kullanıcı gizliliği arasında kurulacak denge, vergi otoriteleri için ciddi bir sınav olarak görülüyor. Bu anlamda, kripto varlıklar hem mali şeffaflık hem de modern vergi politikaları açısından yeni bir test alanı oluşturuyor.

BAKAN ŞİMŞEK: MEŞRU İŞLEMLER GÜVENCE ALTINDA

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, düzenlemelerle ilgili yaptığı son açıklamada, yeni vergi politikalarının yasa dışı işlemlerle mücadele ederken, yasal faaliyetleri destekleyeceğini belirtti. Şimşek, “Likidite sağlama, piyasa yapıcılığı ve arbitraj gibi belgelenebilir işlemler, platformların denetimi altında, herhangi bir kısıtlamaya tabi olmaksızın devam edecek” dedi.

VERGİ MODELİ CAYDIRICI OLMAYACAK

Uzmanlar, Türkiye'de kripto piyasasında büyük bir işlem hacmi oluşmasına rağmen, bu hareketliliğin vergi sistemine yansımadığını ve kayıt dışılığın devam ettiğini belirtiyor. Bu nedenle, hazırlanmakta olan vergi sisteminin uluslararası uygulamalarla uyumlu, sermaye hareketlerini engellemeyen ve kapsamlı etki analizleriyle desteklenmiş bir yapıda olması bekleniyor. Çalışmaların tamamlanmasının ardından kamuoyuna detaylı bir model sunulacağı ifade ediliyor.