Hakan Kar'dan flaş açıklamalar

Türkiye’de uzun süredir etkisini sürdüren yüksek enflasyon, yalnızca ekonomik verileri değil, gündelik yaşamı ve toplumun sosyal dokusunu da derinden sarsıyor. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın eski başekonomisti Prof. Dr. Hakan Kara, bu gerçeği sosyal medya platformu X üzerinden verdiği dikkat çekici bir örnekle gözler önüne serdi.

Kara, yıllardır gittiği mütevazı bir lokantada zamanla yaşanan değişimi aktararak, enflasyonun yalnızca fiyatlarla sınırlı olmayan, yaşam kalitesini sessizce aşındıran boyutuna dikkat çekti. Lokantadaki ikramların birer birer ortadan kalkması, porsiyonların küçülmesi, ürün kalitesinin düşmesi gibi değişiklikleri örnek gösteren Kara, bu süreci "shrinkflasyon" (gramaj azaltma) ve "skimpflasyon" (hizmet kalitesinin düşürülmesi) kavramlarıyla açıkladı.

“ESKİDEN BOLDU, ŞİMDİ YA YOK YA DA TALEP EDİLİRSE GELİYOR”

Hakan Kara’nın anlatımına göre; başlangıçta sıcak lavaş ve beş çeşit ikramla zengin bir masa kuran lokanta, zaman içinde bu uygulamaları sınırlandırdı. Önce ikramlar azaltıldı, ardından yalnızca istenirse sunulmaya başlandı. Antep fıstığı gibi sembolik ikramlar kalktı, turşu ve salatanın tadı bozuldu, limon ve zeytinyağı ise tamamen ortadan kayboldu.

Bu örnek üzerinden Kara, geliri ne olursa olsun herkesin bir biçimde bu “kalitesizleşme” süreciyle karşı karşıya olduğunu belirtti. Sadece restoranlar değil, yaşamın her alanında benzer bir düşüş yaşandığını vurguladı.

“ENFLASYON TOPLUMU İÇTEN İÇE ÇÜRÜTÜYOR”

Yüksek enflasyonun sadece alım gücünü azaltmakla kalmadığını ifade eden Kara, “Bu süreç, toplumda kaliteye dair beklentileri düşürüyor, insanları sıradanlığa mahkûm ediyor. Uzun vadede ise bu durum, toplumsal yozlaşma ve ahlaki erozyonu körüklüyor. Böyle bir ortamda kalkınma ve ilerleme mümkün değil” sözleriyle ekonomik sorunların sosyal boyutuna dikkat çekti.

“FİYAT İSTİKRARI ANAYASAL GÜVENCE ALTINA ALINMALI”

Kara, kalıcı ekonomik istikrar için düşük enflasyonun vazgeçilmez olduğunu dile getirerek, yöneticilere açık bir çağrıda bulundu:

Paranın satın alma gücünü koruma sorumluluğu, anayasal güvence altına alınmalı. Fiyat istikrarı, her vatandaşın temel hakkı olarak tanımlanmalı.

Bu çağrısıyla Kara, enflasyonla mücadelede yalnızca ekonomik değil, yapısal ve anayasal düzeyde adımlar atılması gerektiğini vurguladı.