Yarım asır sonra oğlunu Norveç’te buldu: Anne devleti mahkemeye verdi

1975 yılının Temmuz ayında, Seul sokaklarında bir ilaçlama kamyonunun peşinden koşarken kaybolan küçük çocuk, aynı yılın Aralık ayında Norveç’e evlatlık verildi. Yıllar süren arayışın ardından, 2023 yılında yapılan DNA eşleşmesi sayesinde 72 yaşındaki Choi, oğluna ulaşmayı başardı. Ancak bu buluşma, sevincin ötesinde bir hukuk savaşının başlangıcı oldu.

DEVLETE VE KURUMA TAZMİNAT DAVASI AÇILDI

Seul Merkez Bölge Mahkemesi’nde açılan davada Choi Young-ja, Güney Kore devleti ile Holt kurumunu, oğlunun izinsiz ve denetimsiz biçimde evlatlık verilmesinden sorumlu tutarak 550 milyon won (yaklaşık 377 bin euro) tutarında tazminat talep etti.

Dava dilekçesinde, çocuğun kimlik bilgilerinin doğrulanmaması, velayet denetiminin yapılmaması ve evlat edinme belgelerinde sahtecilik yapılması gibi ciddi ihmallerin bulunduğu vurgulandı. Holt’un, çocuğun bilgilerini başka bir isim ve fotoğrafla değiştirerek sahte belgeler düzenlediği iddia edildi.

EVLAT EDİNME POLİTİKALARI YENİDEN GÜNDEMDE

Söz konusu dava, uluslararası basında geniş yankı uyandırdı. Özellikle PBS’in Frontline programı ve Associated Press’in yaptığı araştırmalar, Güney Kore’nin uzun yıllar boyunca uluslararası evlat edinme sisteminde karşı karşıya kaldığı usulsüzlükleri gözler önüne serdi.

Mart 2025’te yayımlanan Güney Kore Hakikat ve Uzlaşma Komisyonu raporunda da bu usulsüzlüklere dikkat çekildi. Raporda, devletin yetersiz denetimle, agresif biçimde yürüttüğü evlat edinme politikalarıyla binlerce çocuğun ailelerinden koparıldığı ve bu uygulamalara özellikle 1970'li ve 80'li yıllardaki askeri yönetim döneminde göz yumulduğu belirtildi.

YETİMHANELER VE KURUMLAR DA SORUMLU TUTULUYOR

Choi’nin davasında, çocuğun kaldığı Suwon’daki yetimhane de dava kapsamına alındı. Holt International ise Associated Press’in yorum taleplerine yanıt vermemeyi tercih etti. Choi, oğlunu ararken defalarca Holt’a başvurduğunu ancak kendisine hiçbir bilgi verilmediğini belirtti.

Bu durum, evlat edinme süreçlerinde bilgi şeffaflığının eksikliği ve ailelerin sistem dışı bırakılması gibi sorunları yeniden gündeme taşıdı.

DİĞER AİLELER İÇİN EMSAL NİTELİĞİNDE

Choi Young-ja’nın davası, bu alanda açılan ikinci önemli dava olarak kayıtlara geçti. 2023 yılında Han Tae-soon isimli bir başka Güney Koreli ebeveyn, 1976 yılında kaçırıldıktan sonra ABD’ye evlatlık verilen kızını aramak amacıyla benzer bir dava açmıştı.

Ayrıca, 2019 yılında ABD’ye evlatlık verilen ve orada kötü muamele gördüğünü belirten Adam Crapser isimli Koreli de hukuk yoluna başvurmuştu. Ancak Seul Yüksek Mahkemesi, 2024 yılında verdiği kararla hem Güney Kore hükümeti hem de Holt’u aklamış, tazminat talebini reddetmişti.

KOMİSYON RAPORLARI, YENİ DAVA DALGASININ HABERCİSİ

Hakikat ve Uzlaşma Komisyonu’nun yayımladığı rapor sonrası, çok sayıda evlatlık verilen çocuk ve biyolojik ailelerinin hukuk yoluna başvurması bekleniyor. Rapor, çocukların çoğunun gerçek ailelerinin bilgileri manipüle edilerek “yetim” statüsüne sokulduğunu ve Batılı ülkelere evlatlık gönderilmelerinin kolaylaştırıldığını ortaya koydu.

Son 70 yılda yaklaşık 200 bin Koreli çocuğun yurt dışına evlatlık verildiği tahmin ediliyor.

HÜKÜMETTEN HENÜZ AÇIKLAMA YOK

Güney Kore hükümeti, bugüne dek geçmişteki evlat edinme uygulamalarıyla ilgili resmi bir özür veya sorumluluk beyanında bulunmadı. Hakikat Komisyonu’nun özür çağrılarına da yanıt verilmedi.

Choi’nin oğlu, 2023 yılında annesiyle Güney Kore’de bir araya gelse de olay hakkında kamuoyuna açıklama yapmama kararı aldı.