Trump’tan Gazze için emlak vizyonu: Teknoloji var, halk yok

ABD yönetiminin hazırladığı ve “hassas ancak gizli olmayan” ibaresi taşıyan “Project Sunrise” adlı Gazze yeniden inşa planı; Türkiye, Suudi Arabistan başta olmak üzere Körfez ülkeleri ve Mısır’a iletildi. Wall Street Journal’ın ulaştığı 32 sayfalık sunumda Gazze’nin, yüksek teknoloji altyapısı, lüks konutlar ve turizm projeleriyle bölgesel bir cazibe merkezine dönüştürülmesi hedefleniyor.

Sunumda dikkat çeken en büyük eksiklik ise yaklaşık 2 milyon Gazzelinin yeniden inşa süreci boyunca nerede yaşayacağına dair açık ve bağlayıcı bir düzenlemenin bulunmaması oldu. Plan, geçici ya da kalıcı yerinden edilmeye ilişkin hukuki statü, güvenlik ve yaşam koşulları konusunda net bir çerçeve sunmuyor. Trump’ın daha önce “Gazze halkının geri dönmeyeceği” yönündeki açıklamaları, bu belirsizliği daha da artırıyor.

Trump’tan 1 trilyon dolarlık sessiz imza: Kameralardan kaçarak onayladı

112 MİLYAR DOLARLIK YENİDEN İNŞA VİZYONU

Taslağa göre Gazze’nin yeniden inşası 10 yıllık bir süreçte toplam 112,1 milyar dolara mal olacak. ABD’nin “çapa ülke” olarak sürece yüzde 20 oranında katkı sunması, hibe ve borç garantileriyle yaklaşık 60 milyar dolarlık finansman sağlaması öngörülüyor. Dünya Bankası’nın da finansman mekanizmalarında rol alabileceği belirtiliyor.

Sunumda; sahil şeridi boyunca gökdelenler, hızlı tren hatları, yapay zekâ destekli enerji ağları ve lüks turizm yatırımları yer alıyor. Gazze kıyılarının yüzde 70’inin 10. yıldan itibaren ekonomik olarak değerlendirilmesiyle uzun vadede 55 milyar doları aşan yatırım getirisi hedefleniyor.

Plan, 20 yılı aşan bir perspektifle dört aşamada ilerlemeyi öngörüyor:

Enkaz ve güvenlik: Patlamamış mühimmat temizliği, tünellerin kapatılması, geçici barınma alanları
Temel altyapı: Kalıcı konutlar, okullar, sağlık tesisleri ve enerji hatları
Ekonomik canlanma: Tarım, sanayi ve yerel üretim
Uzun vadeli projeler: Turizm, ulaşım merkezleri ve yüksek teknoloji şehirleri

İnşa çalışmalarının Rafah ve Han Yunus’tan başlayarak kuzeye doğru ilerlemesi planlanıyor. Bazı uzmanlar planın fiilen bir “ulus inşası” girişimi olduğunu savunuyor. Dış İlişkiler Konseyi’nden Steven Cook, “Hamas silahsızlanmadan hiçbir plan işlemez. Bu, sunumdan ibaret değil, doğrudan ulus inşasıdır” değerlendirmesinde bulundu. Beyaz Saray ise planın amacının “kalıcı barış ve refah için zemin hazırlamak” olduğunu savunuyor.