Savaşın faturası ağır, zaman daralıyor! İsrail ve İran daha ne kadar karşılıklı saldırıya devam edebilir?

İsrail’in her gün savaş uçaklarını İran semalarına göndermesi ve hedefleri yüksek hassasiyetle vurması ciddi bir ekonomik yük doğuruyor. İsrail basınına göre bu operasyonların günlük maliyeti 725 milyon doları buluyor. İran ise füze stoklarını kullanarak misillemeler yapıyor.

HAVA SAVUNMALARINDA AÇIKLAR GÖRÜLDÜ

İran’ın hava savunma sistemleri, İsrail saldırıları sonucu büyük ölçüde zarar gördü. Öte yandan İsrail’in yüksek teknolojili sistemleri, Demir Kubbe, Ok ve Davud Sapanı zaman zaman balistik füzeleri engellemekte zorlanıyor. 15 Haziran’da İran füzeleri Tel Aviv yakınlarına düştü; bu durum “aşılmaz” denilen savunma sistemlerinin sorgulanmasına yol açtı.

ABD’li askeri uzman Doug Livermore’a göre sistemler genel olarak başarılı, ancak İran’ın saldırıları İsrail’in savunma kapasitesini test ediyor.

İran 1979 devriminden bu yana askeri doktrinini füze geliştirmeye ve vekil güçlere yatırım yapmaya dayandırdı. Hizbullah, Haşdi Şabi ve Husiler gibi örgütlerle tehditleri sınır ötesinde karşılamayı hedefliyor.

Dr. Ezgi Uzun Teker’e göre İran, tehditleri kendi topraklarına ulaşmadan bertaraf etmeyi hedefleyen bir “ileri savunma stratejisi” uyguluyor.

İSRAİL’İN AVANTAJI

İsrail, son teknoloji uçakları ve etkili istihbarat gücüyle öne çıkıyor. İran ise hâlâ 1979 öncesi Şah döneminden kalma hava araçlarını modernize etmeye çalışıyor. Uzmanlara göre İran, bu nedenle uzun menzilli hava operasyonlarında yetersiz.

Livermore, İran hava kuvvetlerinin “zaman aşımına uğramış” olduğunu, İsrail’in hava operasyonlarında neredeyse tamamen üstün olduğunu söylüyor.

SİBER SAVAŞ: GÖRÜNMEYEN CEPHE

İki ülke arasında siber savaş da hız kazandı. İsrailli güvenlik şirketlerine göre İran destekli korsanlar, saldırıların başladığı 13 Haziran’dan bu yana İsrail’in kamu ve iletişim altyapılarına yönelik saldırıları %700 artırdı. İsrail de istihbarat gücü ve hedefli suikast yeteneğiyle karşılık veriyor.

İRAN'IN STOKLARI NE KADAR YETER?

İran’ın balistik füze cephanesi hâlâ oldukça geniş. ABD istihbaratına göre İran’ın 3 binden fazla farklı füze sistemine sahip olduğu tahmin ediliyor. Ancak bu stokun ne kadarının operasyonel olduğu bilinmiyor. Uzmanlara göre İran hipersonik füzelerini hâlâ kullanmadı, bu da elinde “daha güçlü kozlar” tuttuğu anlamına geliyor olabilir.

ABD MÜDAHİL OLURSA NE OLUR?

ABD’nin doğrudan devreye girmesi hâlinde İran için denge tamamen değişebilir. Uzmanlar, ABD ile askeri ve teknolojik anlamda denk olmayan İran’ın bu senaryoda “yalnız kalmaktan kaçınarak” Çin ve Rusya gibi müttefikleri devreye sokmaya çalışabileceğini belirtiyor.

Hürmüz Boğazı gibi stratejik geçiş noktalarının kapatılması ise küresel enerji piyasalarını sarsabilir. Bu da çatışmanın sadece iki ülkeyle sınırlı kalmayabileceğine işaret ediyor.