Putin'in Budapeşte ziyaretinde ‘uçuş krizi': AB hava sahası kapalı

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in, ABD Başkanı Donald Trump ile ikinci döneminin en kritik görüşmelerinden biri için önümüzdeki iki hafta içinde Budapeşte'ye gitmesi planlanıyor. Ancak bu tarihi zirvenin önünde, Ukrayna savaşı nedeniyle uygulanan yaptırımlardan kaynaklanan ciddi bir lojistik engel var: AB hava sahası Rus uçaklarına kapalı. Putin'in "Uçan Kremlin" olarak bilinen zırhlı uçağının Macaristan'a nasıl ulaşacağı, Avrupa başkentlerinde karmaşık bir diplomasi trafiğini başlattı.

İSTİSNA VERİLECEK AMA ICC ENGELİ VAR

Rus uçakları hem ABD hem de AB hava sahasından tamamen yasaklanmış durumda. Putin, ağustos ayında Alaska'ya gittiğinde ABD, dört motorlu ve savunma sistemleriyle donatılmış modifiye Ilyushin Il-96 uçağı için özel bir izin vermişti. Budapeşte için de benzer bir özel izin gerekecek.

Ziyaretin önündeki tek engel hava sahası da değil. Putin, Uluslararası Ceza Mahkemesi (ICC) tarafından Ukrayna'daki çocukları yasadışı olarak sınır dışı etmekle suçlanıyor ve hakkında tutuklama kararı bulunuyor. Ancak Macaristan, ICC'den ayrılma sürecinde olduğu için bu kararı uygulamayacağının sinyalini verdi. Macaristan Dışişleri Bakanı Peter Szijjarto, "Elbette onun Macaristan'a giriş yapmasını, burada başarılı görüşmeler yapmasını ve ardından evine dönmesini sağlayacağız” dedi.

EN DİREKT ROTA TÜRKİYE VE NATO ÜLKELERİ ÜZERİNDEN

Ancak izin çıksa bile, "Uçan Kremlin"in rotası bir bilmece. Putin'in Ukrayna üzerinden uçması imkansız. Moskova ile ilişkileri buz gibi olan Polonya'nın da hava sahasını açması beklenmiyor.

Haritaya bakıldığında, en direkt yol Karadeniz'in doğu kıyısı ve Türkiye üzerinden geçiyor. Türkiye'den sonra uçağın Macaristan'a ulaşmak için AB ve NATO üyesi olan Bulgaristan ve Sırbistan (aday üye) veya Romanya'nın hava sahasını kullanması gerekiyor. Bu durum, Avrupa'nın en büyük NATO üssüne ev sahipliği yapmaya hazırlanan Romanya ve yeni bir NATO üssü inşa eden Bulgaristan için siyasi bir risk taşıyor. Bu ülkelerin, Putin'in uçağına kendi hava sahalarında muhtemelen askeri uçaklarla eşlik etmesi gerekecek.

Eğer Putin, NATO'nun doğu kanadındaki bu ülkeler üzerinden uçmayı riskli bulursa, daha dolambaçlı ama "güvenli" bir alternatif masada. Bu rotaya göre "Uçan Kremlin", Türkiye üzerinden geçtikten sonra güneye inerek Yunanistan'ın güney kıyılarını dolaşacak. Ardından Adriyatik üzerinden Karadağ ve AB üyesi olmayan Sırbistan hava sahasına girerek Macaristan'a ulaşacak. Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic'in Putin ile yakın ilişkileri bu rotayı daha az pürüzlü kılsa da, uçuş süresini saatlerce uzatacak.