İran nükleerinde tehlikeli belirsizlik: Zenginleştirilmiş uranyumun akıbeti bilinmiyor

İran’ın Fordo, Natanz ve İsfahan’daki nükleer tesislerine düzenlenen saldırılar, yeni bir kriz başlattı. ABD Başkanı Donald Trump, bu tesislerin “yerle bir edildiğini” savundu. Ancak Birleşmiş Milletler’e bağlı Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA), özellikle Fordo’daki hasarın boyutunun halen netleşmediğini açıkladı. Fordo, İran’ın en yüksek oranda zenginleştirilmiş uranyumunun üretildiği stratejik merkezlerden biri.

URANYUM STOKLARI NEREDE?
UAEA Başkanı Rafael Grossi, saldırılarda santrifüjlerin zarar görmüş olabileceğini ancak 400 kilogramı silah kalitesine yakın toplam 9 tonluk zenginleştirilmiş uranyum stokunun akıbetinin bilinmediğini söyledi.

Yetkililer, İran’ın bu saldırıyı stoklarını gizlice başka yerlere taşımak için “ideal bir örtü” olarak kullanmış olabileceğini değerlendiriyor. Reuters’a konuşan eski UAEA başmüfettişi Olli Heinonen, “Bu malzemelerin izini sürmek yıllar sürebilir” dedi.

“SALDIRIYI ÖNCEDEN BİLİYORLAR GİBİYDİ”
Saldırı öncesi Fordo çevresinde uydu görüntülerine yakalanan kamyonlar, uranyumun başka bir tesise taşınmış olabileceği şüphesini artırdı. Bir Batılı diplomat, “Sanki saldırıyı önceden haber almışlar gibi hazırlıklılardı” yorumunu yaptı. Ancak ABD Savunma Bakanlığı, henüz bu yönde net bir istihbarat olmadığını belirtiyor.

YENİ VE GİZLİ BİR TESİS İHTİMALİ
UAEA’nın elindeki verilere göre İran, ajansa bildirmediği yerlerde ek santrifüjleri depolamış olabilir. Bu da İran’ın yeni ve gizli bir uranyum zenginleştirme tesisi inşa ettiğine dair endişeleri artırıyor. Ajans yetkilileri, saldırılardan bu yana bölgeye denetçi gönderemediklerini, enkaz altındaki mühimmatlar nedeniyle tesislerin tehlikeli olduğunu belirtiyor.

BATI İÇİN KRİTİK TEHDİT: 9 BOMBA ÜRETEBİLİR
UAEA’ya göre İran’ın elindeki yüksek saflıktaki 400 kg uranyum, %90 seviyesine ulaştırılması halinde dokuz adet nükleer bomba yapmaya yetecek kapasiteye sahip. Bu miktarın sadece küçük bir kısmının kaybolmuş olması bile Batılı ülkeler için ciddi güvenlik riski taşıyor.