Gates’in projesine Afrika’dan tepki! Burkina Faso, genetiği değiştirilmiş sivrisineklere savaş açtı

Bill Gates’in uzun süredir desteklediği sağlık projelerinden biri, sıtma gibi bulaşıcı hastalıkların yayılmasını önlemek amacıyla sivrisineklerin genetiğinin değiştirilmesiydi. CRISPR-Cas9 teknolojisiyle yapılan düzenlemeler sayesinde, sivrisineklerin hastalık taşıma riski büyük ölçüde azaltılmaya çalışıldı.

Bilim dünyasında umutla karşılanan bu projeler, Afrika’da aynı heyecanı yaratmadı. Özellikle Burkina Faso gibi ülkeler, bu girişimlere şüpheyle yaklaşıyor. 2019’da ülkede başlatılan Target Malaria programı kapsamında genetiği değiştirilmiş sivrisinekler doğaya salınmaya başlanmıştı. Amaç, bu sivrisineklerin zamanla genetik özelliklerini popülasyona aktararak sıtma riskini düşürmesiydi.

“SITMA DAHA DA ARTTI”

Burkina Faso Devlet Başkanı Ibrahim Traoré, bu hafta aldığı kararla programın ülkede tamamen durdurulmasını emretti. Traoré, yalnızca yeni denemeleri yasaklamakla kalmadı, ülkede bulunan tüm numunelerin de imha edilmesini istedi. Bundan sonra tespit edilen her örnek toplanarak yok edilecek.

Burkina Fasolu yetkililer, projeden beklenen faydanın görülmediğini, aksine sıtmanın arttığını savunuyor. Yerel yönetim, bu nedenle Target Malaria’nın ülkeye fayda sağlamadığını ve halk sağlığı açısından risk taşıdığını düşünüyor.

BATI’YA DİRENİŞİN BİR PARÇASI

Traoré’nin kararı yalnızca sağlık kaygılarına değil, aynı zamanda Batı karşıtı politikalarına da dayanıyor. 2022’de iktidara gelen Traoré, ABD ve Fransa gibi Batılı ülkelerin ülkedeki etkisini sınırlamayı amaçlıyor. Target Malaria’nın iptali de bu politikanın bir uzantısı olarak değerlendiriliyor.

DÜNYA GENELİNDE DE ŞÜPHEYLE KARŞILANIYOR

Bill Gates’in genetiği değiştirilmiş sivrisinek projeleri yalnızca Afrika’da değil, Batı’da da tartışma yaratıyor. Bazı kesimler, Gates’in bu tür biyoteknolojik projelerinin potansiyel riskler taşıdığını, hatta sivrisineklerin kitlesel aşılama amacıyla kullanılabileceği yönündeki iddiaları gündeme getiriyor.

Uzmanlar, Burkina Faso’nun aldığı kararın diğer Afrika ülkeleri ve gelişmekte olan bölgeler için emsal teşkil edebileceğini belirtiyor.