Frida Kahlo’nun otoportresi tarihi fiyata satıldı

Frida Kahlo’nun 1940’ta yaptığı 'El sueño (La cama)' adlı otoportresi, perşembe günü New York’taki Sotheby’s müzayedesinde 54,7 milyon dolara (yaklaşık 2 milyar 321 milyon TL) satıldı. Bu satış, bir kadın sanatçıya ait eserler arasında açık artırmada ulaşılan en yüksek fiyat olarak kayıtlara geçti.

Eser, Kahlo’nun asma dalları arasında, açık mavi bir gökyüzünde yüzen dört direkli yatağında uzanırken resmedildiği nadir çalışmalarından biri. Altın renkli örtüye sarılı sanatçı, sarmaşıklarla dolanmış şekilde, yatağın üzerinde ise dinamitle sarılı bir iskelet figürüyle tasvir ediliyor.

Kahlo’nun 'El sueño (La cama)' adlı tablosu, 2014’te 44,4 milyon dolara alıcı bulan Georgia O’Keeffe’nin “Jimson Weed/White Flower No. 1” eserinin rekorunu geride bıraktı. Aynı zamanda Latin Amerikalı sanatçılara ait eserler açısından da açık artırma rekorunu kırdı. Daha önce bu rekor, Kahlo’nun 1949 tarihli 'Diego and I' portresine aitti; söz konusu tablo 2021’de 34,9 milyon dolara satılmıştı.

Tablo, Meksika dışında özel koleksiyonlarda kalan az sayıdaki eserlerden biri. Ülkedeki Kahlo eserlerinin tamamı 'ulusal kültürel miras' olarak kabul edildiğinden yurt dışına çıkarılması veya satılması yasak. Bu eser, ülke dışına çıkarılabilir nitelikte ve sahibi açıklanmayan özel bir koleksiyondan geldi.

Sanat tarihçileri, kültürel miras açısından satışın tartışmalı olabileceğini belirtirken, eseri son kez 1990’ların sonunda gören kamuoyunun müzayedenin ardından eserin uzun süre görünmez olabileceği konusunda endişeleri bulunuyor. Şimdiden New York, Londra ve Brüksel’deki sergiler için talepler iletildiği belirtiliyor. Alıcı ise açıklanmadı.

Kahlo’nun yaşamı, 18 yaşında geçirdiği otobüs kazası sonucu süren ağrılar, uzun süre yatakta kalma ve çok sayıda ameliyatla şekillendi. Sanatçı, yaşadığı acıyı ve yatağında geçen yılları çoğu zaman sert, doğrudan ve renkli bir dille eserlerine yansıttı. Bu tablo, onun yatağı yaşam ile ölüm arasında bir köprü olarak gördüğü iç dünyasının derin bir yansıması olarak kabul ediliyor.

Müzayede öncesinde sanatçının büyük yeğeni Mara Romeo Kahlo, Mexico City’de Associated Press’e yaptığı açıklamada, satışın önemini vurguladı: “Onun en değerli kadınlardan biri olmasından büyük gurur duyuyorum. Bence herkes kalbinde teyzemden bir parça taşıyor.”

Tablo, Salvador Dalí, René Magritte, Max Ernst ve Dorothea Tanning gibi isimlerin yer aldığı 100’den fazla sürrealist eserin satışa çıkarıldığı müzayedenin yıldızı oldu. Kahlo her ne kadar 'sürrealist' etiketini reddetse de Sotheby’s katalog notlarında eser için “uyku ve ölüm arasındaki geçirgen sınıra dair hayaletimsi bir meditasyon” tanımı yapıldı. Eserin üzerindeki iskelet figürünün, Kahlo’nun 'uykuda ölme' korkusunun bir yansıması olabileceği düşünülüyor.

Hafta başında yine Sotheby’s’te satışa çıkan Gustav Klimt’in “Portrait of Elisabeth Lederer” tablosu 236,4 milyon dolara alıcı bulmuş, Leonardo da Vinci’nin 'Salvator Mundi'sinin ardından açık artırmada satılan en pahalı ikinci eser olmuştu.