Avrupa'dan İran’a diplomasi çağrısı! Trump ise saldırı seçeneğini değerlendiriyor

Derleyen: SÜEDA İLKER

İsrail’in geçtiğimiz hafta İran’a yönelik başlattığı hava saldırıları bölgedeki tansiyonu tırmandırdı. Tel Aviv yönetimi, bu operasyonlarla İran’ın nükleer silah üretmesini engellemeyi hedeflediğini savunurken, Tahran buna füze ve İHA saldırılarıyla yanıt verdi. İran, nükleer programının tamamen barışçıl olduğunu ifade etmeye devam ediyor.

CAN KAYIPLARI VE İDDİALAR

İran İnsan Hakları Aktivistleri Haber Ajansı’na göre İsrail’in hava saldırılarında 639 kişi hayatını kaybetti. Ölenler arasında üst düzey askerî yetkililer ve nükleer bilim insanları da bulunuyor. İsrail ise İran’ın füze saldırılarında en az 24 sivilin yaşamını yitirdiğini duyurdu. Ancak her iki tarafın verdiği can kayıpları bağımsız kaynaklarca doğrulanabilmiş değil.

SİVİLLER VE ALTYAPI HEDEFTE

İsrail’in İran’daki nükleer tesisleri ve füze kapasitesini hedef aldığı bildirildi. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, “Rejimin çöküşünü hedefliyor muyuz? Bu, İran halkının özgürlüğü için ayağa kalkmasına bağlı,” açıklamasını yaptı.

Tahran yönetimi ise askeri hedefleri vurduğunu savunsa da, bir hastane de dahil olmak üzere bazı sivil yapılar da saldırıların hedefi oldu. İsrail, İran’ı geniş alanlara küçük bombalar saçan parça tesirli mühimmatları kasten sivillere karşı kullanmakla suçladı.

AVRUPA’DAN DİPLOMASİ ATAĞI

İngiltere, Fransa ve Almanya dışişleri bakanları ile AB Dış Politika Yüksek Temsilcisi, Cuma günü Cenevre’de İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi ile bir araya gelerek gerilimi azaltma yollarını ele alacak.

İngiltere Dışişleri Bakanı David Lammy, toplantı öncesi yaptığı açıklamada, “Şimdi Ortadoğu’daki korkunç tabloyu durdurma ve bölgesel bir yangını önleme zamanı,” dedi.

ABD SESSİZLİĞİNİ KORUYOR

ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio’nun da Avrupa’daki mevkidaşlarıyla temas hâlinde olduğu bildirildi. ABD Dışişleri, İran’ın nükleer silah sahibi olmaması gerektiği konusunda fikir birliği sağlandığını açıkladı.

David Lammy ise, Orta Doğu’daki durumun hâlâ “çok tehlikeli” olduğunu vurguladı ve önümüzdeki iki haftalık sürecin diplomatik çözüm için kritik olduğunu söyledi.

RUSYA VE ÇİN’DEN İSRAİL’E TEPKİ

Kremlin'den yapılan açıklamaya göre, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, İsrail’i kınadı ve taraflara gerilimi azaltma çağrısında bulundu.

TRUMP KARARSIZ, TEMASLAR SÜRÜYOR

ABD’nin bölgedeki rolü ise hâlâ belirsizliğini koruyor. İngiltere Dışişleri Bakanı Lammy, Washington'da Trump’ın Orta Doğu özel temsilcisi Steve Witkoff’la görüştü. Görüşmede, diplomatik çözüm olasılığı masaya yatırıldı. Witkoff’un, İranlı Bakan Arakçi ile son bir hafta içinde birkaç kez telefonla görüştüğü öğrenildi.