ABD yeniden nükleer testlere mi hazırlanıyor? Trump’ın açıklamaları krizi tırmandırdı

ABD Başkanı Donald Trump’ın nükleer testlerin yeniden başlayabileceğini açıklaması, hem Washington’da hem de Moskova’da yankı buldu. Uzmanlara göre açıklama, “yeni bir nükleer çağın” habercisi olabilir.

ABD, ilk nükleer bombasını 16 Temmuz 1945’te New Mexico çölünde test etti. Bu tarihten 1992’ye kadar binden fazla deneme yapıldı. 1996’da imzalanan Nükleer Denemelerin Yasaklanması Antlaşması (CTBT) ile tüm testler durduruldu. Ancak ABD, antlaşmayı hala onaylamadığı için yasal bağlayıcılık kazanmadı.

Trump, sosyal medyada yaptığı paylaşımda “bazı ülkelerin hala nükleer testler yaptığını” öne sürerek ABD’nin de “eşit şartlarda” testlere dönebileceğini söyledi. Ancak uzmanlara göre, Trump’ın açıklamasında teknik hatalar var. ABD’nin nükleer testlerinden Pentagon değil, Enerji Bakanlığı sorumlu. Enerji Bakanı Chris Wright, “Bu nükleer patlamalarla değil, sistem testleriyle ilgili” diyerek iddiaları yalanladı.

KRİTİK EŞİKTEKİ TESTLER NE ANLAMA GELİYOR?

1996’daki antlaşmada “kritik eşikteki testler” ifadesi, nükleer patlama olmadan yapılan düşük seviyeli denemeleri tanımlıyor. Bu testlerde plütonyum, zincirleme reaksiyonu başlatamayacak kadar küçük miktarlarda kullanılıyor. ABD bu kapsamda en az 27 test yaptı. Çin ve Rusya’nın da benzer denemeleri sürdürdüğü biliniyor.

Trump’ın açıklamasına Rusya’dan yanıt gecikmedi. Savunma Bakanı Andrey Belousov, “ABD’nin adımları dikkate alındığında, kapsamlı testlere hazırlık yapmak akılcı olur” dedi. Uzmanlara göre, iki ülke arasındaki bu açıklamalar nükleer rekabetin yeniden kızışabileceğine işaret ediyor. Çin son beş yılda 300’den fazla kıtalararası füze silosu inşa ederken, Rusya da yeni roket sistemlerini test etti. Uzmanlar, nükleer denemelerin değil ama “taşıyıcı sistem testlerinin” hız kazanabileceğini belirtiyor.