Bilim insanlarından kritik uyarı! İki yıl içinde tükenebilir

Uzmanlar, dünyanın 1,5 santigrat derece ısınma hedefini yakalayabilmesi için geriye kalan karbon bütçesinin hızla azaldığını vurguladı. Mevcut salım hızları devam ederse, bu bütçenin iki yıl içinde tamamen tükenmesi bekleniyor.

80 MİLYAR TON SINIRI

Bilim insanlarına göre, 2025 sonrası küresel emisyonların toplamda 80 milyar tonla sınırlandırılması durumunda 1,5 derece hedefi için hâlâ %66 oranında bir başarı şansı bulunuyor. Ancak bu sınırın aşılması halinde geri dönüşü olmayan etkiler kaçınılmaz hale gelecek.

EMİSYONLAR REKOR KIRIYOR

2024 yılında küresel karbon emisyonlarında yeni rekorlar kırıldı. Bu eğilim sürdüğü takdirde, karbon bütçesinin iki yıl içinde sıfırlanacağı öngörülüyor. Bilimsel raporlar, iklim sisteminin tepkisindeki gecikme nedeniyle, 1,5 derece sınırının kısa sürede aşılmasının kaçınılmaz olacağına işaret ediyor.

2,7 DERECEYE DOĞRU GİDİYORUZ

Mevcut enerji politikaları ve fosil yakıt kullanımı devam ettiği sürece, dünyanın 2,7 dereceye kadar ısınabileceği hesaplanıyor. Bu durum; kıyı taşkınları, kuraklık, tarım krizleri ve kitlesel göç gibi çok daha ağır sonuçları beraberinde getirecek. Bilim insanları, “her 0,1 derecelik artışın bile daha fazla acı, yıkım ve zorunlu göç anlamına geldiğini” belirtiyor.

1,7 DERECE SINIRI HALA ULAŞILABİLİR

Rapora göre, 1,7 derece hedefi henüz ulaşılabilir bir seviyede. Ancak bunun için kalan yaklaşık 390 milyar tonluk karbon bütçesi, bugünkü salım hızlarıyla yalnızca 9 yıl daha dayanabilecek.

“EYLEM İÇİN EN İYİ ZAMAN ŞİMDİ”

İngiltere Imperial College London’dan iklim uzmanı Prof. Joeri Rogelj, “Ciddi önlemler için en doğru zaman 1992’ydi; ama artık her yıl, harekete geçmek için en iyi yıl” diyerek, kasım ayında düzenlenecek Cop30 Zirvesi’nde ülkelerin somut kesinti taahhütleri vermesi gerektiğini ifade etti.

OKYANUSLAR KAYNIYOR

Son 10 yılda gezegenin enerji dengesizliği %25 oranında arttı. Bu durum, sera gazları nedeniyle tutulan ısının daha da yükseldiğini ortaya koyuyor. 2024 yılı, okyanusların şimdiye kadarki en sıcak yılı olarak kayıtlara geçti. Bu ısınma, hem deniz seviyelerini artırdı hem de tropikal fırtınalar ile hava olaylarının şiddetini gözle görülür biçimde artırdı.

UMUT AZALIYOR

Leeds Üniversitesi’nden Prof. Piers Forster, “Genelde iyimserim ancak şu an sadece kötüye gitmekle kalmıyor, aynı zamanda ısınma ve deniz seviyelerindeki artışta ciddi bir hızlanma görüyoruz” dedi.

DENİZ SEVİYESİ TEHDİDİ BÜYÜYOR

Çalışmaya göre, deniz seviyeleri son 10 yılda önceki 50 yıla kıyasla iki kat daha hızlı yükseldi. Şu anda yılda ortalama 4 mm artış gösteren deniz seviyesi, 1,5 derece hedefinin aşılması durumunda kıyı bölgelerinde kontrolü zor taşkınlara ve büyük ölçekli iç göç dalgalarına yol açabilir.

GERİ DÖNÜŞ OLMAYABİLİR

Bilim dünyası, karbon salımlarının acilen düşürülmemesi halinde, geri dönülmez çevresel yıkımların yaşanacağı konusunda toplumu ve karar vericileri bir kez daha uyarıyor.