Türkiye, son 24 yılın en kurak Ocak ayını yaşadı

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nün “2025 Ocak Ayı Alansal Yağış Raporu”na göre Türkiye genelinde ocak yağışları, hem uzun yıllar ortalamasının hem de geçen yılın ocak ayı yağışlarının altında gerçekleşti. Uzun yıllar ocak ayı yağış ortalaması (1991-2020) metrekareye 69,8 kilogram olarak kaydedilirken, Ocak 2024’te bu miktar 87,5 kilogram, Ocak 2025’te ise yalnızca 26,8 kilogram oldu.

Yağışlar, Türkiye genelinde normaline göre %62, geçen yıla göre ise %69 oranında azaldı. Ülke genelinde normallerinin altında yağış görülürken, azalma oranı özellikle Orta ve Doğu Akdeniz, Güneydoğu Anadolu, Van, Ardahan, Kars çevreleri hariç Doğu Anadolu’nun büyük bir bölümü, Konya, Karaman, Niğde, Kayseri ve Sivas çevrelerinde %80’in üzerine çıktı.

BÖLGELERE GÖRE YAĞIŞLAR

Tüm bölgeler, normallerinin altında yağış aldı. En büyük düşüş, %94 ile Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde gerçekleşti. Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde son 65 yılın, Akdeniz Bölgesi’nde ise son 33 yılın en düşük ocak yağışları kaydedildi. İl geneli yağışlarda ise tüm iller, normalleri ve geçen yılın ocak ayı yağışlarının altında kaldı. En az yağış 2,3 kilogramla Adana’da ölçülürken, yağış miktarında normaline göre en büyük azalma da %98 ile Adana’da görüldü.

65 yıldır kaydedilen en düşük ocak yağışları şu illerde görüldü: Adana, Adıyaman, Erzincan, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Karaman, Kilis, Malatya, Mersin, Osmaniye ve Şırnak. Konya’da ise son 61 yılın en düşük ocak ayı yağışları kaydedildi.

Türkiye genelinde ocak ayı yağışlı gün sayısı, 1991-2020 ortalamasında 11,7 gün iken, Ocak 2025’te bu sayı 7,6 güne düştü. Marmara’nın güneyi, Karadeniz ve Ege kıyıları ile İç Anadolu’nun kuzeybatısında 15-20 gün arasında yağış görülürken, Güneydoğu Anadolu, Elazığ, Malatya, Kahramanmaraş, Konya, Karaman, Mersin, Adana, Osmaniye, Hatay, Kars ve Iğdır çevrelerinde yağışlı gün sayısı 1 güne kadar düştü.

KURAKLIĞIN MALİYETİ

Verilere göre her yıl kuraklık ve çölleşme nedeniyle 12 milyon hektar arazi kaybediliyor. Avrupa’da kuraklık kaynaklı zarar yıllık 9 milyar euroya ulaşırken, sürdürülebilir iklim politikalarına geçilmezse bu miktarın 65 milyar euroya çıkması bekleniyor.

Tahminlere göre, 2100 yılına kadar yağışların %25 ila %30 oranında azalması öngörülüyor. Bu durum, Türkiye’nin bulunduğu kuşakta yoğun kuraklık riskini artıracak. Ayrıca 2050 yılına kadar iklim değişikliği nedeniyle 216 milyon insanın “iklim göçmeni” olacağı tahmin ediliyor. Bunun yaklaşık 100 milyonu uluslararası göçe dahil olacak. İklim değişikliği ve kuraklık, bu yüzyılın en büyük sorunlarından biri olarak görülüyor.

AŞIRI HAVA OLAYLARINDAN ETKİLENEN ÜLKELER

Germanwatch’ın İklim Risk Endeksi, 1993-2022 yılları arasında dünya genelinde 765.000’den fazla kişinin ölümüne ve yaklaşık 4,2 trilyon dolarlık ekonomik kayba neden olan 9.400 aşırı hava olayını kaydetti. İklim kriziyle bağlantılı olarak en çok etkilenen ülkeler:

Dominika
Çin
Honduras
Myanmar
İtalya
Hindistan
Yunanistan
İspanya
Vanuatu
Filipinler

Raporda, sel, fırtına, sıcak hava dalgaları ve kuraklığın en büyük zararları verdiği belirtiliyor. Sel, insan etkisinin yarısından fazlasına sebep olurken, şiddetli fırtınalar 2,3 trilyon dolarlık ekonomik kayba yol açtı.

Germanwatch, özellikle yüksek gelirli ve yüksek emisyonlu ülkelerin azaltım çabalarını hızlandırması gerektiğini vurguluyor. Rapora göre, iklim değişikliğiyle mücadelede küresel iş birliği şart.