Kayıt dışı cep telefonu kullanımı artıyor: Yıllık vergi kaybı 30 milyar TL'yi aştı

Türkiye’de cep telefonlarına uygulanan yüksek vergi oranları ve taksit kısıtlamaları, kayıt dışı telefon sayısını hızla yükseltiyor. Yasal satışlar yılda 10 milyon seviyelerine düşerken, kayıt dışı cihaz sayısının 3,5 milyonu aştığı ifade ediliyor. Özellikle yolcu beraberinde gelen cihazlarla bu sayı 5 milyona kadar çıkabiliyor. Sadece bu kayıt dışı cihazlardan kaynaklanan vergi kaybının yılda 30 milyar TL’yi aştığı hesaplanıyor.

ALTERNATİF KANALLARA YÖNELİM ARTIYOR

Mobil İletişim Araçları ve Bilgi Teknolojileri İş İnsanları Derneği (MOBİSAD) Başkanı Mustafa Kemal Turnacı, yüksek vergilerin ve taksit sınırlamalarının kullanıcıları kayıt dışı kanallara yönlendirdiğini belirterek, "Vatandaşlar, daha uygun maliyetle teknolojiye ulaşmak için kayıt dışı kanallara başvuruyor," dedi. Türkiye’de cep telefonları için Kültür Bakanlığı payı yüzde 1, TRT Bandrolü yüzde 12, KDV yüzde 20 ve ÖTV yüzde 50 olarak uygulanıyor. Ayrıca, 12 bin TL üzerindeki telefonlara yalnızca 3 taksit yapılabiliyor.

YILLIK VERGİ KAYBI 30 MİLYARI AŞTI

MOBİSAD verilerine göre Türkiye'de bir cep telefonunun ortalama fiyatı 17 bin TL iken bunun 8.650 TL’si vergiden oluşuyor. Yasal yolla satılan cihazlardan yıllık 86,5 milyar TL vergi geliri elde edilirken, kayıt dışı cihazlar nedeniyle toplam vergi gelirinin yaklaşık %30'u kaybediliyor. Kayıt dışı satışların özellikle üst segment cihazlarda yoğunlaşması, vergi kaybını daha da artırıyor.

ÖTV VE TAKSİT SINIRI DÜZENLEMESİ TALEBİ

MOBİSAD, kayıt dışı satışları azaltmak için ÖTV’nin yüzde 20'ye çekilmesini ve taksit sınırının 30 bin TL'ye yükseltilmesini öneriyor. Başkan Turnacı, “ÖTV oranının düşürülmesiyle fiyat makası kapanır; vatandaşlar, garanti ve satış sonrası hizmetlerden faydalanabileceği yasal yollara yönelir,” açıklamasında bulundu. Ayrıca, şu anda 12 taksitle alınabilecek yeni teknolojiye sahip telefon modelinin kalmadığını belirterek, taksit sınırının artırılmasının da kayıt dışı piyasayı bitireceğine işaret etti.

HARÇSIZ CİHAZ GETİREN DÜZENLEMELER DE SORUNLU

Yüksek fiyatlar, yasalardaki açıkların suiistimal edilmesine de yol açıyor. Bu yollar arasında, yurt dışından üst segment cihazlarda ana kart sorunu nedeniyle "değişim belgesi" ile getirilen cihazların IMEI kaydından muaf olması da bulunuyor. Turnacı, geçen yıllarda sayısı yüzlerle ifade edilen bu başvuruların bu yıl 8 bine çıktığını ve bu belgelerin sponsorlu reklamlarla dahi tanıtıldığını ifade etti.