Trump’ın ticaret kaosu, AB’yi Çin’e yakınlaştırır mı? von der Leyen ve Li Qiang görüşmesinin detayları

AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen'in Çin Başbakanı Li Qiang ile yaptığı telefon görüşmesi, olası bir diplomatik yumuşamanın işareti olarak yorumlandı. Çin ise daha sıcak mesajlar verdi ve Avrupa’yla “istikrarlı büyüme ivmesinden” söz etti.

Ancak bu yakınlaşma hamlesi, AB içinde de net bir yönelimle karşılanmadı. İspanya Başbakanı Pedro Sanchez, Çin’i “önemli bir ortak” olarak tanımlarken, AB Dış Politika Şefi Kaja Kallas sert bir dille Çin’in Rusya’ya verdiği desteği eleştirdi.

EKONOMİK ZORBALIK MI, YENİ ORTAKLIK MI?

Trump’ın AB’ye uyguladığı yüzde 10'luk asgari vergi ve özellikle çelik, otomotiv gibi stratejik sektörlerdeki yüzde 25’lik yaptırımlar, Brüksel’i Çin’e daha fazla yönelmek zorunda bıraktı. 2023’te Çin, AB’ye en çok mal ihraç eden ülke olurken, aynı zamanda en büyük ikinci ihracat pazarı haline geldi. Bu da ekonomik realitelerin siyasi ikilemleri zorladığını gösteriyor.

PEKİN’İN PUTİN İLE ORTAKLIĞI EN BÜYÜK ENGEL

Çin’in Ukrayna’daki savaşta Rusya ile kurduğu yakın bağ ise AB-Çin yakınlaşmasının önündeki en ciddi engel. Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy’in Rus ordusunda savaşan Çin vatandaşlarına dair açıklamaları, AB kamuoyunda Çin’e yönelik güvensizliği artırdı. Von der Leyen’in telefon diplomasisine eş zamanlı düşen bu haberler, “yakınlaşma” söylemlerinin altını boşaltıyor.

AB-ÇİN YAKINLAŞMASI

Çin’le ilişkilerde “yapıcı rekabet” mi, yoksa “zorunlu iş birliği” mi tercih edilecek? Bu sorunun cevabı, 27 üye devlet arasında hâlâ ortak bir çizgiye bağlanabilmiş değil. Bir yanda serbest ticaret ve ekonomik fırsatların cazibesi, diğer yanda insan hakları, siber tehditler ve Rusya’ya verilen destek gibi güvenlik temelli kaygılar duruyor.