Dünyada nükleer silahlar: Kimde var, nasıl elde edildi?

ABD’nin ilk nükleer bombayı patlatmasından bu yana 80 yıl geçti. Bugün dokuz ülke nükleer silaha sahip ve İran gibi ülkelerin durumu ise küresel güvenlik açısından endişe yaratıyor.

ABD, 1945 yılında Hiroşima ve Nagazaki’ye attığı atom bombalarıyla dünyadaki ilk nükleer güç oldu. Bu saldırılar yaklaşık 200 bin insanın ölümüne neden oldu. Bu tarihten sonra nükleer silahlar küresel güç dengesinde belirleyici hale geldi.

SOĞUK SAVAŞ VE SİLAHLANMA YARIŞI

ABD'nin ardından Sovyetler Birliği, İngiltere, Fransa ve Çin de nükleer güç haline geldi. Bu gelişmeler, Soğuk Savaş boyunca nükleer rekabeti körükledi. Her iki taraf da daha yıkıcı silahlar geliştirmeye yöneldi.

NPT ANLAŞMASI NEYİ AMAÇLIYOR?

1970'te yürürlüğe giren Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Anlaşması (NPT), nükleer silahların yayılmasını engellemeyi, silahsızlanmayı ve nükleer enerjinin barışçıl kullanımını teşvik etmeyi amaçlıyor. Ancak tüm ülkeler bu anlaşmayı imzalamadı.

HANGİ ÜLKELER NÜKLEER SİLAHA SAHİP?

Bugün ABD, Rusya, Çin, Fransa, İngiltere, Hindistan, Pakistan, İsrail ve Kuzey Kore nükleer silaha sahip ülkeler olarak biliniyor. İsrail bu konuda resmi açıklama yapmasa da sahip olduğu tahmin ediliyor.

İRAN’IN NÜKLEER PROGRAMI NEREYE GİDİYOR?

İran, 1980’lerden bu yana nükleer faaliyetlerde bulundu ancak nükleer silah geliştirdiğini reddediyor. 2015’te yapılan nükleer anlaşma, Trump döneminde iptal edildi. Haziran 2025’te UAEA, İran’ın yükümlülüklerini ihlal ettiğini açıkladı. Ardından İsrail ve ABD’den saldırılar geldi.

YENİ ÜLKELER SİLAH EDİNEBİLİR Mİ?

Uzmanlar, İran’ın silah geliştirmesi halinde Suudi Arabistan gibi ülkelerin de nükleer silah üretmeye çalışabileceğini belirtiyor. Ancak bu süreç yüksek maliyetli, teknik olarak karmaşık ve uzun zaman alan bir yol olarak değerlendiriliyor.

TÜRKİYE'NİN NÜKLEER SİLAH DURUMU NE?

Türkiye, 1980’de NPT’ye ve 1999’da Nükleer Test Yasağı Anlaşması’na taraf oldu. Kendi nükleer silahı bulunmuyor. Ancak NATO şemsiyesi altında ABD'nin sağladığı nükleer caydırıcılıktan faydalanıyor. Türkiye’de yaklaşık 70’e yakın Amerikan nükleer bombasının bulunduğu değerlendiriliyor.