Bağımlılığın yeni boyutu: Avrupalı gençler elektronik sigaraya yöneliyor

Avrupa genelinde yapılan yeni bir araştırma, gençlerin alkol ve uyuşturucu yerine daha çok elektronik sigaraya yöneldiğini ortaya koydu. 37 ülkede 114 bin öğrenciyle yapılan analiz, e-sigaranın artık gençler arasında daha popüler hale geldiğini gösteriyor.

Avrupa Okul Anketi Projesi (ESPAD) kapsamında hazırlanan raporda, 15-16 yaş grubundaki gençlerin alışkanlıkları 30 yıl boyunca takip edildi. Elde edilen verilere göre öğrencilerin yüzde 44’ü en az bir kez elektronik sigara denediğini, yüzde 22’si ise düzenli kullandığını belirtti. Beş yıl önce bu oran yalnızca yüzde 14 seviyesindeydi. Gençlerin büyük kısmı elektronik sigaraya ulaşmanın kolay olduğunu ifade etti.

SİGARA VE ALKOLDE DİKKAT ÇEKEN DEĞİŞİM

1990’lardan bu yana sigara içme oranları genel olarak düşüş gösterse de son yıllarda ergenlik çağındaki kız öğrenciler arasında günlük sigara kullanımı yeniden artmaya başladı. Alkole yönelik eğilimlerde de gerileme göze çarpıyor. Son 20 yılda hem genel tüketim hem de aşırı alkol tüketimi azaldı. Buna rağmen bazı ülkelerde aşırı alkol kullanımı hala yüksek seyrediyor.

Danimarka’da öğrencilerin yüzde 55’i, Almanya’da yüzde 49’u ve Avusturya’da yüzde 48’i yoğun alkol tükettiğini belirtti. Ayrıca dört öğrenciden üçü en az bir kez alkol denediğini, üç öğrenciden biri ise alkolle ilk kez 13 yaşında ya da daha küçükken tanıştığını ifade etti.

ESPAD verilerine göre öğrencilerin yüzde 12’si esrar denemiş durumda. Bu oran 1995’ten bu yana kaydedilen en düşük seviye olmasına rağmen esrar, Avrupa genelinde en sık kullanılan yasadışı uyuşturucu olmaya devam ediyor. Erkek öğrencilerin esrar kullanım oranı kızlara göre daha yüksek, ancak bu fark giderek kapanıyor. Genel olarak öğrencilerin yüzde 13’ü hayatında en az bir kez yasadışı uyuşturucu kullandığını söyledi. Bu oran 2015’ten bu yana yavaş yavaş geriliyor. Ülkeler arasında büyük farklılıklar da bulunuyor. Moldova ve Gürcistan gibi ülkelerde oran yüzde 3,9 seviyesinde kalırken Lihtenştayn’da yüzde 25’e kadar çıkıyor.

REÇETESİZ İLAÇ KULLANIMI ARTTI

Raporda öne çıkan bir diğer başlık ise reçeteli ilaçların tıbbi olmayan amaçlarla kullanımı. Öğrencilerin yüzde 8,5’i sakinleştirici ya da yatıştırıcıları denediğini belirtirken, yüzde 6,9’u ağrı kesici ilaçları keyif verici amaçlarla kullandığını söyledi.

Araştırmaya göre her beş öğrenciden dördü ayda en az bir kez video oyunu oynuyor. Erkekler arasında oyun oynama oranı daha yüksek olsa da kızların bu alandaki katılımı 2015’ten bu yana üç kattan fazla arttı. 2023 itibarıyla kız öğrencilerin yüzde 71’i video oyun oynadığını ifade etti. Sosyal medya kullanımı da dikkat çekici seviyelere ulaştı. Öğrencilerin neredeyse yarısı sosyal medyayı sorunlu şekilde kullandığını belirtti. Kız öğrencilerde bu durum daha yaygın olsa da son 10 yılda erkeklerde de ciddi bir artış gözlendi.

Her dört öğrenciden biri son bir yıl içinde para karşılığında kumar oynadığını belirtti. Bu oyunlar arasında slot makineleri, piyango, kart ya da zar oyunları ve spor ya da hayvan yarışları üzerine bahis yer alıyor. Kumarın büyük bölümü yüz yüze oynanıyor olsa da genç kumarbazların yüzde 65’i bu etkinliği internet üzerinden gerçekleştirdiğini söyledi.